by Carel Boshoff | Okt 3, 2013 | Nuus |
“The hills are bare now
And autumn leaves lie thick and still
O’er land that is lost now
Which those so dearly held
And stood against him
Proud Edward’s army
And sent him homeward
Tae think again”
Ek identifiseer maklik met die nie-amptelike Skotse volkslied (hulle amptelike volkslied is natuurlik God Save the Queen), waarskynlik omdat dit praat van ‘n eens magtige, eens trotse volk wat nou moet veg om oorlewing.
Dit het my laat wonder waarom ons nie nouer met die Skotte saamwerk in ons eie soeke na vryheid nie. Ek begryp dat die Europese volke waarmee ons nóú saamwerk, soos die Vlaminge en die Suid-Tirolers, meer tot ons harte spreek en soos “ons mense” voel. Mnr. Jaco Kleynhans het egter ‘n tydjie terug op ‘n Afriforum-jeugtoer waarop ek was, genoem dat die Afrikaner se grootste bedreiging nie lê in onderdrukking of oorlog nie, maar in apatie en daardeur assimilasie in die reënboognasie.
Volgens my beskeie mening kan ons van die Skotte baie leer oor hoe om assimilasie teë te werk. Dat die Skotte volledig geïntegreer is in die Britse bevolking is daar min oor te twyfel: tussen 15% en 20% van mense wat in Skotland gebore is, woon tans in Engeland. As ‘n Skot gedefinieer kan word as ‘n persoon wat volgens internasionale reëls vir Skotland op die sportveld mag uitdraf, woon daar meer Skotte in London as in Skotland. Verder is Engels die huistaal van die meeste Skotte.
Alhoewel Groot-Brittanje eers in 1707 amptelik ontstaan het, is die koning van Engeland outomaties ook die koning van Skotland sedert 1603. Alhoewel die eerste koning om op albei trone te sit ‘n Stuart (en dus ‘n Skot) was, was die suidelike Skotse adel lank reeds tot ‘n groot mate verengels. Die feit dat ‘n Skot die Engelse troon bestyg het, het wel tot groter ekonomiese geleenthede vir baie Skotte gelei, maar dit het net gegeld vir “verbritste” Skotte en het ‘n geleidelike wegkalwing van die Skotse identiteit tot gevolg gehad.
Na die sogenaamde “bonnie Prince Charlie” se opstand van 1745 om die Skotse Stuarts weer op die troon van Groot-Brittanje te kry, is daar hard neergekom op die Skotse identiteit en is die dra van kilts en die speel van doedelsakke buite die weermag totaal en al verbied. Die sesde vers van “God save the Queen” bid krag op ene veldmaarskalk Wade toe om “rebellious Scots to crush”. Alhoewel dit nooit amptelike beleid geword het nie, bestaan staaltjies van diskriminasie teen mense met ‘n Skotse aksent in die openbare sektor tot laat in die 20ste eeu en in die private sektor in Engeland tot vandag toe.
As hierdie niegewelddadige miskenning van Skotse kultuur en subtiele opstoking van Engelse teen Skotte nie ‘n klokkie lui vir Afrikaners nie, woon hulle moontlik in ‘n ander Suid-Afrika. Net soos die Skotte van die 18de eeu is daar ongelooflike ekonomiese geleenthede vir die Afrikaner wat bereid is om sy Afrikaneridentiteit op te gee in ruil vir ‘n Suid-Afrikaanse identiteit. Soos die Skotte (en anders as bv. die Vlaminge en Suid-Tirolers) het ons geen groter Afrikaner- of Afrikaanssprekende gemeenskap om na te verlang of kragte mee saam te span nie. Soos die Skotte moet ons tot ‘n mate óf assimileer óf gemarginaliseer word.
Tog, ten spyte van diskriminasie, is Skotse nasionalisme sterker as ooit in die moderne tyd. Die voormalige Vlaamse wêreld nommer een tennisspeler, Kim Clijsters, se tuisblad is wel in Nederlands, maar vra enige tenniskyker wat haar nasionaliteit is en hulle sal onmiddellik antwoord: “Belgies”. Andy Murray, daarenteen, praat Engels en neem deel onder die Union Jack, maar selfs mense wat tennis nie so deeglik volg nie, sal hom as ‘n Skot, eerder as ‘n Engelsman of Brit, eien. David Coulthard het in sy tyd as F1-bestuurder sy valhelm in die St. Andrew’s-kruis laat verf. Sir Sean Connery is een van die grootste donateurs tot die Skotse onafhanklikheidspoging. Hy het onderneem om persoonlik ‘n bedankingsbrief te onderteken vir mense wat ‘n sekere bedrag skenk tot hierdie doel. Terloops, hierdie optrede is deur ‘n lid van die Britse parlement as “nauseating” beskryf.
Verbeel u ‘n Springbokrugbyspeler wat ‘n kopskerm dra met die Vierkleur op gedruk, of ‘n Protea met ‘n Klein Reus op sy kolf geplak! Alhoewel daar geen reël is wat so iets verbied nie, sal so ‘n speler waarskynlik nooit weer in ‘n nasionale span toegelaat word nie.
Op 18 September 2014, byna presies ‘n jaar van nou af, gaan daar ‘n referendum in Skotland gehou word oor of hulle moet afstig van Groot-Brittanje. Engelse media lag die referendum af en voorspel ‘n groot nederlaag vir die nasionaliste, terwyl Skotse media oor die algemeen saamstem dat dit ‘n taai stryd gaan wees, maar dat die sesessiestem uiteindelik sal seëvier. Of die nasionalistiese party daarin slaag of nie, om volgende jaar die steun van die bevolking te kry is dit die naaste wat een van ons “vennote” in die soeke na vryheid kom om hul eie staat te bewerkstellig. Dalk moet ons meer aandag skenk aan hoe hulle tot op hierdie punt gevorder het.
Die een strategiese voordeel wat die Skotte (en inderdaad ook die Suid-Tirolers en Vlaminge) bo die Afrikaners van vandag het, is eie grondgebied, al is dit nie amptelik nie, wel de facto. Die enigste manier om ‘n volk heeltemal te beskerm teen assimilasie en die daaropvolgende vernietiging van die volk as ‘n aparte entiteit, is om altyd ‘n “huis” te hê. Daar is ‘n gesegde in Skotland wat sê dat die Skotse nasate in Amerika en Australasië “more Scottish than the Scots” is. Dit kan net gebeur omdat hulle altyd met ‘n geromantiseerde blik kan terugkyk na hulle “tuisland”. Daarom is dit só belangrik dat Orania suksesvol is.
Selfs met ‘n eie grondgebied het dit die Skotte 400 jaar geneem om weer tot op ‘n punt te kom waar staatkundige vryheid ‘n realiteit is. Ek vind raad en hoop vir Afrikaners in die laaste vers van Flower of Scotland:
“Those days are passed now
And in the past they must remain
But we can still rise now
And be the nation again
That stood against him:
Proud Edward’s army
And sent him homewards
Tae think again”
by Carel Boshoff | Sep 17, 2013 | Nuus |
Die beginsel van selfwerksaamheid word reeds baie suksesvol toegepas in streke soos Wes-Europa en Japan. Dit is interessant om op te let dat dit hier nie ‘n beginselsaak is soos in Orania nie, maar ‘n ekonomiese besluit. Waar ‘n onderneming met minder en beter bemagtigde werkers besigheid kan doen, word geld bespaar en die kwaliteit van produkte verbeter.
In Orania is dit ‘n beginselsaak omdat die kultuur in Suid-Afrika so sterk gevestig is dat enige probleem wat opduik, opgelos kan word deur meer arbeiders toe te voeg. Oor ‘n lang tydperk van die beskikbaarheid van goedkoop arbeid en arbeiders wat nie altyd menswaardig behandel is nie, het ons verleer om te gaan sit en dink oor effektiewe bestuur en die vermindering van arbeid. In die Nuwe Suid-Afrika is arbeid nou so ‘n groot probleem met wetgewing, stakings en vakbonde wat werkgewers so lewe bemoeilik, dat ons nou is waar die bogenoemde lande reeds was: selfwerksaamheid is bloot goeie besigheid.
Dit is om hierdie rede dat Nigel Metal Industries (met die uitsondering van een oorgeërfde vragmotorbestuurder) slegs van volkseie arbeid gebruik maak. Soos die Engelse sê: the proof is in the pudding. Sonder dat ons daartoe gedwing word, kompeteer ons met maatskappye met hordes goedkoop swartwerkers op grond van kwaliteit én prys. Ons arbeiders word meer betaal as die markstandaard en ons verhouding van arbeiders tot omset is laer as soortgelyke fabrieke. Ek wend hier ‘n poging aan om beginsels wat ons in staat stel om in Gauteng op ‘n volkseie basis te kompeteer uit te brei na algemene beginsels wat kan dien as riglyne vir Orania en mense wat Orania se beginsels aanvaar. Dink aan die volgende:
1. Hou die groter prentjie in gedagte
Dit is ‘n grondbeginsel van die bedryfsingenieurswese en dus voel ek dat dit krities is vir enige projek of ontwikkeling dat die groter prentjie nooit uit die oog verloor moet word nie. Mense hou daarvan om oor te gaan tot aksie. Beplanning is vervelig vir hulle en hulle voel dikwels onproduktief as hulle daarmee besig is.
Kom ons neem as voorbeeld ‘n persoon met ‘n groot grasperk. Hy het reeds ‘n grassnyer, dus hou hy maar aan om elke Saterdag ‘n werker te kry om sy gras te sny. Hy oorweeg dit nou om ‘n trekkertjie aan te koop en weeg die kapitale uitleg op teen die besparings wat hy sal geniet. Die Groter Prentjie sal in hierdie geval beteken dat hy sal moet besluit of hy so ‘n groot grasperk wil hê. As hy sy grasperk kleiner kan maak, geniet hy die besparings sonder die kapitale uitleg.
Dit is ‘n eenvoudige voorbeeld, maar illustreer dat dinge wat ons as gegewe beskou, soms ‘n beter oplossing kan bied as ons bereid is om ons nette wyer uit te gooi. Wat is Orania se groter prentjie?
2. Meganiseer
Ek glo dat almal teen hierdie tyd vertroud is met die begrip meganisasie. Een van die groot vrese wat tans weer in lande soos die VSA gesien word met betrekking tot meganisasie, is dat dit werk van mense wegneem en dit na robotte oorplaas. Daar is egter ‘n fundamentele denkfout agter hierdie manier van dink – die ekonomie is nie ‘n beperkte “koek” nie. As een persoon ‘n groter stuk koek kry, beteken dit nie hy moet dit by iemand afneem nie.
Kom ons oorweeg weer die voorbeeld van die persoon met die grasperk. Ons neem dié keer aan dat hy wel besluit het om sy grasperk te hou. As hy ‘n meganiese grassnyer koop, verminder hy die tyd en moeite om die gras klaar te sny. Dit het tot gevolg dat hy die tweede tuinarbeider nie nodig het nie, dit beteken dat hy die eerste arbeider meer kan betaal,daar is dus meer geld in omloop in die omgewing, wat ‘n groter vraag na produkte skep en dit skep ‘n werk vir die tweede, oorbodige tuinwerker. Deur te meganiseer word die totale rykdom in die gemeenskap dus verhoog.
3. Skep ‘n veeldoelige werksspan
Ons sien te dikwels die verskynsel in Suid-Afrika dat gekwalifiseerde ambagsmanne werkloos sit eerder as om te gaan strate vee. By Nigel Metal Industries, en ook by ons ontwikkelingsmaatskappy in Orania, Estellae Eiendomme, volg ons die beginsel dat almal in die span bereid moet wees om alles te doen. In Nigel vee die gekwalifiseerde ketelmaker smiddags voor uitskeityd sy eie area skoon en by Estella Aftree-oord help die messelaar gereeld die sement meng.
Werkers moet ook bemagtig word om verskeie take te kan verrig: In ons fabriek is daar geen werker wat net een masjien ken of net een taak kan verrig nie. Dit verminder die totale aantal werkers wat benodig word en bemagtig hulle om meer te wees as ‘n outomaat wat vyf weke verlof per jaar kry. Aangesien hulle reeds oor verskillende vaardighede beskik, kan hulle maklik iewers anders ingespan word en word die hoeveelheid personeel wat in moeilike ekonomiese toestande afgedank moet word verminder.
4. Skep stabiliteit
‘n Werknemer wat sukkel om verblyf te kry, of ongelukkig is in sy omgewing, lewer dikwels swak werk, het ‘n hoë afwesigheidskoers en is meer geneig om te bedank of te dros. Deur ‘n langtermynverhouding met werknemers te smee word hulle menswaardigheid opgebou en word hulle die geleentheid gegun om te ontwikkel na iets meer as wat hulle was. Benewens hierdie sosio-ekonomiese invloed van stabiliteit kry die werkgewer ook die maksimum opbrengs op die belegging in die werker so opleiding wat hy gemaak het. Met laer afwesigheidskoerse kan die besigheid meer voorspelbaar presteer en die lae personeelomset maak dat ‘n spangees onder die werknemers posvat en ‘n lojaliteit teenoor die werkgewer opgebou word.
In Nigel kry ons dit reg deur huise bekostigbaar beskikbaar te stel, afleggings en korttyd te vermy en werklik belang te stel en deel te neem in die lewens van werknemers. Die resultaat is dat personeel uit hul eie kom met beter werksmetodes of geldbesparingsmetodes.
Orania, met sy besonder gesonde gemeenskapstrukture, skep ‘n omgewing wat baie geskik is vir die kweek van langtermynverhoudings met werkgewers. Die helfte van die stabiliteit word reeds geskep deur kerke, instellings soos Elim, skole waar ryk en arm elke pouse saamspeel en ‘n baie betrokke gemeenskap. Dit is dus vir werkgewers in Orania baie makliker om lojaliteit by hulle werkers te kweek.
5. Verminder hantering
Die mees primitiewe manier van meganisasie was om ‘n wiel onder iets swaar te sit, of gravitasie te gebruik om ‘n voorwerp te skuif. Met robotte en rekenaars word sulke eenvoudige beginsels deesdae dikwels vergeet. Groot besparings in mannekrag kan egter hier gemaak word sonder enige besonderse kapitale insette. Navorsing toon dat die effektiwiteit wat gewen kan word tydens materiaalhantering baie hoër is as wat gewen kan word met die werklike werk wat waarde toevoeg.
Die grootste besparings kan dikwels gemaak word tydens die beplanningsfase. ‘n Eenvoudige voorbeeld hiervan is supermarkrakke wat effens afwaarts loop. As ‘n produk voor uitgehaal word, skuif die tweede produk vanself vorentoe, ens. Dit beteken dat daar nie konstant ‘n persoon moet rondloop en produkte vorentoe skuif nie.
Indien hierdie beginsels gehandhaaf word, kan Orania met sy reeds suksesvolle selfwerksaamheidsbeginsels, groter doeltreffendheid bereik.
(Carel Boshoff het op Orania grootgeword. Hy is tans ‘n honneursstudent in Bedryfsingenieurswese.)
