fbpx

Die geskiedenis van ons organisasie

Deur Sebastiaan Biehl

Toe Orania in 1991 gekoop is, was dit die eerste praktiese stap in die verwesenliking van ‘n ideaal wat al vir meer as 20 jaar bedink is, naamlik ‘n eie gebied oftewel volkstaat vir die Afrikaners.

Eerste versigtige tree in rigting volkstaat (1960’s en 1970’s)

Daar is geen duidelike datum om te bepaal wanneer die idee van ‘n Afrikaner-volkstaat die eerste keer genoem is nie. Dit het wel ontstaan binne die dampkringe van die Suid-Afrikaanse Buro van Rasse-Aangeleenthede (SABRA), wat in 1948 gestig is en territoriale skeiding op grond van rasse en volkere gesteun het en navorsing daar rondom gedoen het. Meeste latere voordenkers en voorvatters van die volkstaat-idee was lede van SABRA. Dr Chris Jooste, prominente lid en later direkteur van SABRA van 1968 tot 1982, was een van die eerstes wat behalwe vir tuislande vir die verskillende swart volke ook die moontlikheid van ‘n volkstaat vir blankes (wat destyds as ‘n volk behandel is) teenoor eerste minister dr Verwoerd, wat SABRA gesteun het, genoem het. Al die aandag was egter op die ontwikkeling van die verskillende swart tuislande (selfs ‘n bruin en Indiërtuisland is bespreek) en Suid-Afrika was sonder die tuislande by implikasie die “blankes se land”, met die Afrikaner as die prominente deel.

In die tyd van eerste minister BJ Vorster, waar die geweldige swart bevolkingstoename en die groeiende onrus sekere mense laat wonder het oor die volhoubaarheid van “aparte ontwikkeling”, is ‘n “blanke tuisland” reeds in die vroeë 1970’s as ‘n alternatief genoem indien die tuislandbeleid sou misluk, deur niemand minder nie as dr Gerrit Viljoen, SABRA-lid, voorste akademikus en later minister onder PW Botha. SABRA en veral dr Jooste het die idee in die laat 1970’s meer openlik verkondig en daar is in 1977 met ‘n memorandum oor “Projek Oranje” in-diepte navorsing oor die moontlikheid van blanke groeipunte bekend gestel. In sekere kerngedeeltes van Suid-Afrika, onder andere in die gebied waar Orania vandag geleë is, sou blankes gekonsentreerd vestig ten einde ʼn soort hartland te vorm. Pleks van blankes is later toenemend van Afrikaners gepraat.

Die breuk met die regering, eerste praktiese stappe en die stigting van AVSTIG (1980’s)

In 1980 is die eerste organisasie wat die idee van “Projek Oranje” in praktyk wou uitvoer, die Vereniging van Oranjewerkers (VOW), gestig. Baie van hulle beginsels het ooreengestem met die van die latere Afrikaner Vryheidstigting. Alhoewel VOW nog vaag was oor die gebied en nie ‘n Afrikanerstaat van Suid-Afrika wou afskei nie, het hulle wel die idee van konsentrasie in sekere demografies gunstige kerngebiede, soos deur Projek Oranje voorgestel, nagestreef. Hulle het ook die eerste keer volkseie arbeid as voorvereiste verkondig en in verskeie dorpe binne die aangewese gebiede (soos Morgenzon en Philippolis) toegepas. Dr Jooste en ander uit SABRA was ook leiers binne VOW. Hy, prof Carel Boshoff en ander het toe al gepleit vir ‘n tuisland in die yl bevolkte noordwestelike Kaapland en dele van die Oranje-Vrystaat, maar binne die VOW was die meeste lede aanhangers van ‘n konsentrasie in die Oos-Transvaal, waar Afrikaners reeds groot getalle gehad het, maar nog steeds ‘n minderheid was en nooit die getalleresies sou kon wen nie. Boonop was dit ‘n ekonomies sterk ontwikkelde en daarom ook sterk geïntegreerde gebied.

Die tuislandbeleid het in die 1980’s sy straalkrag verloor en meer en meer, met korrupte en onbekwame tuislandleiers en – administrasie, ‘n verleentheid geword. Terwyl dr Verwoerd oortuig was van die werkbaarheid en regverdigbaarheid van tuislande en mnr Vorster Verwoerd se beleid ten minste uiterlik voortgesit het, het mnr Botha na alle aanduidings nie meer werklik daaraan geglo nie.

Daar was geen regeringsteun vir dit wat VOW verkondig en gedoen het nie en min steun van Afrikaners op grondvlak, selfs nie in die aangewese gebiede nie. Trouens, dit was in daardie tyd, die vroeë 1980’s, waar daar ‘n breuk was tussen SABRA (en verwante organisasies) wat vir territoriale selfbeskikking gestaan het, en die NP-regering onder PW Botha, wat meer en meer in die rigting van een onverdeelde Suid-Afrika gewerk het (veral met die 1984 grondwet). Prof Boshoff, destyds voorsitter van die Afrikaner Broederbond en van SABRA (1972-2002) en ook voorsitter van die nuutgestigte AfrikanerVolkswag, was een van diegene wat uit die gevestigde orde na die politieke woestyn beweeg het om nie sy oortuigings en ideale prys te gee nie. SABRA was afhanklik van regeringsbefondsing en dit is gestaak, omdat hulle toenemend in opposisie tot die NP-regering was en die 1984 grondwet, wat afstand gedoen het van die uiteindelike doel van territoriale opdeling, verwerp het. SABRA moes op eie fondswerwing staatmaak.

1984 was ‘n beslissende jaar, want SABRA en die NP-regering was nie meer deel van dieselfde kring nie. Wat vroeër ten minste implisiete regeringsbeleid was, het nou vir die regering ‘n struikelblok geraak. Dit was die tyd waar Afrikaners op talle vlakke geskeur het, polities, godsdienstig, op onderwys- en kultuurgebied. SABRA was egter ‘n dinkskrum, nie ‘n massabeweging wat populêre steun kon monster nie. Dit was daarom dat die Afrikaner Volkswag in 1984 gestig is, om volksgesinde Afrikaners op die gebied van hulle kultuur en veral rondom die 150’ste herdenking van die Groot Trek te verenig. “Op trek na ons eie” was die leuse en die boodskap was dat die herdenking nie net oor die verlede gaan nie, maar dat die trek van die Voortrekkers na vryheid en soeke na ‘n eie staat in die binneland in die verlede onder die huidige omstandighede die trek na ‘n eie Afrikanertuisland sou wees. Prof Boshoff is tot voorsitter van die Volkswag verkies. Nie almal binne Volkswag was noodwendig volkstaters nie, maar die sentiment van die eie toekoms en die afkeur vir die rigting van die regering het sterk geloop. Dit was ook in daardie tyd waar talle publikasies uit die kringe van VOW, SABRA en Volkswag, wat ‘n eie gebied of tuisland bepleit het, die lig gesien het.

Tussen 1986 en 1988 het talle herdenkingsgeleenthede plaasgevind, met die hoogtepunt by Donkerhoek naby Pretoria op 16 Desember 1988, waar volksgesinde Afrikaners saamgesnoer is en daar ‘n gevoel van ‘n lotsbestemming en ‘n nuwe strewe na ‘n groot ideaal sonder die verbruikte NP was. Die emosionele opwelling van die Groot Trek 150 herdenking moes egter nou gebruik word vir ʼn doel. Die mobilisering van groot getalle Afrikaners rondom die Groot Trek het direk gelei tot die stigting van die Afrikaner Vryheidstigting (AVSTIG) in Maart 1988, ook onder leiding van prof Carel en mev Anna Boshoff. Terwyl SABRA veral teoreties van aard was, en Volkswag kultuur-polities, het AVSTIG die onomwonde doel nagestreef om die volkstaat werklikheid te laat word deur ontwikkeling van ‘n yl bevolkte gebied in die Noordwes-Kaap. AVSTIG was egter vir eers ʼn avantgarde-organisasie met enkele, maar baie sterk volkstaatgesinde lede, en Volkswag was die “volksorganisasie” wie se lede die volkstaatideaal in beginsel gesteun het. Later is met “Spansaam” ʼn oorgangsreëling getref, waar ʼn lid van een organisasie lid van al drie (SABRA, Volkswag, AVSTIG) geword het, met toenemende fokus op AVSTIG.

In Junie 1988 het AVSTIG sy plan vir ‘n Volkstaat bekend gestel. Die droë en yl bevolkte Noordwes-Kaapland en dele van die Suid-Vrystaat is as volkstaat voorgestel, sonder enige groot stad of tuisland of myn, ʼn groot feitlik leë gebied wat met sowat 500 000 Afrikaners ʼn stewige meerderheid sou hê. Dit was gebaseer op navorsing van veral dr Jooste en Dirk Viljoen. Volkseie arbeid was een van die ononderhandelbare vereistes vir die volkstaat. Die model van die besetting en ontwikkeling van Palestina deur die Jode was daarby ʼn voorbeeld en ʼn inspirasie. Die plan het op die stadium min geesdrif in die media of onder die gemiddelde Afrikaner ontlok aangesien die media veral die NP-lyn gevolg het, maar dit is tog deur sekeres as ‘n moontlike uitweg uit die doodloopstraat van geweld en konflik gesien.

AVSTIG het voortgegaan om sy plan met al sy aspekte te bemark. Daar is in die tyd ook besoeke aan die aangewese gebied gebring om te kyk na ‘n geskikte plek om ‘n praktiese begin te maak.

Die aankoop van Orania. Die volkstaat-ideaal word praktyk.

‘n Lid van AVSTIG het in Augustus 1990 op ‘n advertensie in die Landbou Weekblad afgekom wat aangekondig het dat die staat ‘n hele dorp in die Noord-Kaap, Orania, met ‘n oppervlakte van 483 hektaar, te koop aanbied. Dit was geleë in die  volkstaatgebied wat AVSTIG voorgestel het. Prof Boshoff het dadelik die bestuurslede van AVSTIG bymekaargekry en sommer die volgende oggend het hulle die lang pad van Pretoria aangepak om ‘n verkennende besoek aan Orania te bring en te ondersoek of die dorp geskik was as ‘n volkstaatgroeipunt. Alhoewel die plek vervalle en verniel was, het prof Boshoff en sy ondersteuners wel die potensiaal raakgesien en besef hoeveel infrastruktuur nog steeds daar was wat andersins ten duurste weer opgerig sou moes word. Op pad terug is besluit om die koop te waag en om ‘n tender in te sit op die veiling. Prof Boshoff het prof Gerrit Viljoen, Minister vir Grondwetlike Ontwikkeling in die NP-kabinet en ‘n kennis uit die dae van gemeenskaplike betrokkenheid by SABRA, geskakel om te hoor of die regering ‘n beginselbeswaar met die stigting van ‘n volkstaatgroeipunt sou hê.

Volgens prof Viljoen sou die regering niks doen om so ‘n volkstaatgroeipunt te keer nie. Die bedrag van R620 000 is bymekaargemaak veral deur die onverpoosde werwing van Anna Boshoff en ‘n tender is ingesit. Die bedrag was egter te min en die bod is toegestaan aan ‘n man van Johannesburg wat tot 31 Januarie 1991 tyd gehad het om die som te betaal. Die noodlot het dit egter beskik dat die volkstaters ‘n tweede kans sou kry omdat die voornemende koper nie sy verpligtinge kon nakom nie. Nou moes vinnig besluit word.

Uit sowat 1500 lede en ondersteuners van Volkswag, AVSTIG en die volkstaatgedagte is mense geïdentifiseer en gekontak om deur middel van aandele van R25 000 elk in die projek te belê. Dit was aandelekapitaal wat rentevry geleen is en terugbetaal is namate die aandeelblokke in Orania verkoop is. Alle aanvanklike bydraers vir die aankoop van Orania het mettertyd hulle insetkapitaal sonder rente terug ontvang. Die venster van geleentheid vir die aankoop van Orania was net vir ‘n baie kort tydperk oop en dat alles reg geloop het, was ‘n klein wonderwerk.

‘n Paar dae voor die sperdatum vir die tender is die bedrae in ‘n trustrekening inbetaal en is die ooreenkoms beklink. Vir die bedrag van R1 050 000 is die aanvanklike koper se verpligtinge oorgeneem en is Orania van die Departement van Waterwese met al die verbeteringe en toerusting gekoop en geregistreer in die naam van Orania Bestuursdienste Eiendoms Beperk (OBD). Teen 31 Januarie 1991 sou OBD oorneem en die Departement alles ontruim. Weens allerhande struikelblokke en voete sleep van die departement is die datum egter verskuif na 31 Maart. Net daarna, op 13 April, was die amptelike bekendstelling aan alle voornemende inwoners asook aan die media, ʼn geleentheid wat as Orania se stigtingsdag jaarliks gevier word. Kort na die aankoop van Orania is ook die omliggende plaas Vluytjeskraal 272 gekoop.

AVSTIG het hom gekonstitueer soos ‘n toekomstige Afrikanerregering, met ‘n jaarlikse Burgervergadering waar alle lede asook belangstellendes sake rondom die volkstaat kon bespreek, asook ‘n Burgerraad wat deur die lede verkies is en ‘n soort “volksraad” was, en die uitvoerende raad met portefeuljes, ‘n soort volksregering en die president as voorsitter. Vergaderings het in die Gemeenskapsaal van Orania plaasgevind, maar met die veronderstelling dat Orania net die eerste groeipunt in ‘n groter toekomstige volkstaat was.

*Die verhaal van die Afrikanervryheidstigting (Orania Beweging) se rol na die aankoop van Orania tot vandag sal in die volgende uitgawe van Voorgrond gepubliseer word.

Arbeid adel – die vrug van selfwerksaamheid

“Arbeidsetiek is die DNA van Orania” hoor ek ons Dorpsbestuurder se stem by ‘n vergadering waar ons die praktyk van selfwerksaamheid in Orania bespreek.

Ek kyk by die venster uit. Hier op Orania gaan die dae verby  –  een mooier en meer vol poësie as die ander! Beleë en gekoesterd lê die omgewing soos ‘n natros en ‘die jaar word ryp in goue akkerblare, in wingerd wat verbruin, en witter lig wat daglank van die nuwe wind en klare son deurspoel word’, hoor ek Van Wyk Louw saampraat. Wat ‘n heerlike seisoen!

Om fluks en vlytig te wees is ‘n deug waarvan die voordele dieper as veldiep lê, dieper as wat die oog kan sien. Daarom is dit een van die sewe deugde wat in die Christelike tradisie van geslag tot geslag oorgedra moet word. “Werk behoort liefde te wees wat gestalte gekry het”, skryf J van der Berg in Ook die Klein Dingetjies, “want diegene wat met liefde werk – al is die werk hoe nederig en gering – vind hul loon in die besef van hulle dieper verband met alle wesenlike dinge wat in die groot plan dien. Ja – dit vernuwe die gees om weer sy identiteit te vind na die Beeltenis van God!

Oraniërs verstaan vandag baie goed dat vryheid ook arbeidsvryheid omskryf, en dit sluit in dat ‘n praktyk van gebrek aan selfwerksaamheid in ons kultuur gebreek moet word. Ek sien hoe ons mense in die vergadering hul koppe knik soos hulle die praktyk van die selfwerksaamheidsbeginsel uitpluis. Beskikbare vreemde arbeid het ons posisie grootliks versleg en daar is algemene instemming dat die yl verspreiding van ons klein Afrikanervolk oor ‘n uitgestrekte Suid-Afrika, tussen ‘n oorwig ander kulture, ons kultuur uiters kwesbaar gemaak het. Ons betaal daagliks die prys/verlies van ons kultuur en taal, ons werk en ons vryheid.

Met die oog op kulturele oorlewing is dit noodsaaklik dat Oraniërs hierdie deug moet bemeester en aan jongmense en hul kinders oordra. ‘n Heel gemeenskap funksioneer waar saam gewerk word met ‘n werksetiek wat ‘n plek vir almal het en lede in staat stel om kundigheid aan te leer en vaardighede te verbeter wat nog nodig mag wees. Binne die trajek van ‘n gemeenskapsingesteldheid pluk ‘n gemeenskap en die nageslag die vrug van deugdelikheid. ‘Oor sy wonde druppel die salf van eie gom’ dig Totius oor die platgetrapte doringboompie.

Die motief van selfwerksaamheid, as ‘n sterk kulturele waarde rondom die siening van ‘n heel gemeenskap, is toegevoegde waarde vir die gemeenskap. Soewereiniteit in eie kring word versterk deur kundigheid en bekwaamheid wat oor ‘n wye veld ontwikkel word en beskikbaar is. Deur die beoefening van hierdie deug word die Christelike tradisie ook weer bemagtig met gesag wat nodig is vir ‘n jonger geslag om dit te kan internaliseer. Inderdaad – selfwerksaamheid bemagtig ons in ons strewe na ‘n ‘kultuurhawe’ vir die Afrikaner en as deugdelike oefening bring dit heil en versterk ook die Christendom.

Om die beginsel van selfwerksaamheid te vestig is deur die jare hoë eise gestel. Dit het die gemeenskap voor een van hul grootste kulturele uitdagings te staan gebring. In die beginjare moes maar verlief geneem word met die frustrasies van substandaard arbeid, omdat die mannekrag en vaardighede ontbreek het, maar vandag gaan dit baie beter. Bo-Karoo Opleidingsentrum, wat al ‘n jaar of drie aan die gang is, konsentreer op kursusse waar inwoners opleiding ontvang om Rooi seëls, N-sertifikate en verwante opleiding, in veral die bou- en konstruksiebedryf, te kry. Met die eerste sooi gespit vir ‘n studentekoshuis , wat van regoor die land hul op Orania wil verder bekwaam, is daar nie keer dat Orania ‘n uitnemende sentrum vir tersiêre onderrig- en opvoeding word nie – die vrug van hulle wat die eerste rolbossie uitgepluk het, ‘n doringplant uitgetrek het of ‘n dakplaat vasgeslaan het van die skool! Hoe lekker is dit nie om te sien hoe seuns en dogters van die negentigerjare – die beginjare – vandag die gemeenskap help opbou deur hul eie suksesvolle bou-, elektriese- of loodgieterbedryf nie!

Soos Orania groei, vermeerder die druk om die aanbod van dienste te verbeter en soos ons vermoë groei vestig ons ‘n bepaalde kultuur. Ons versterk die kultuur deur gesprekvoering. Ons gesels daaroor. Ons redeneer daaroor. Ons kla daaroor. Ons spog oor ons pogings. Ons vind nuwe maniere van doen. Ons maak grappies oor ons minder suksesvolle pogings en ons gryp mekaar soms voor die bors. Ons voed ons dorp op – ons nuwe inwoners en opgroeiende jongmense – oor die hoekoms en waaroms van selfwerksaamheid.

So maak die byvoordele van arbeidsdeug ons deel. Ons vind nuwe identiteit in die selfwerksaamheidsbeginsel waarmee ons ons gemeenskap ‘laat werk’. Ons voel nodig. Ons voel ons het ‘n plek om vol te staan. Ons kyk met nuwe oë na onsself en na ander en sien die heldemoed as die son steek, as die sweet tap. Snobisme oor sekere tipe werk vir ‘n sekere klas word uitgerangeer. Salarisgapings krimp tussen geskoolde en ongeskoolde arbeid. Ons dra by tot ons streek en ons land se ekonomie deur ‘n dorp wat met ‘n gesonde werksetiek die wiele laat draai en sy plek in die ranglys van volke en state eendag weer volledig wil inneem. Ons voel dat ons ‘n belangrike rat is in ‘n groter geheel – groter as onsself, deur die aarde te bewoon en bewerk tot eer van God. So versterk ons ons geloof die  vryheid om dit te mag doen, ons beskeie pogings sal volg(sin maak nie sin nie_. Selfwerksaamheid hou ons wapenrusting blink! Flip Buys, van Solidariteit, sê altyd: ‘bid asof alles van God afhang, maar werk asof alles van jouself afhang!’

Hierdie jaar het ‘n oproep aan jong skoolverlaterseuns en -dogters van elders, om te kom help olywe en pekanneute oes, meer as 1500 aansoekers opgelewer! Dit is die soort rekrute wat ons in Orania se verdedigingsmag wil hê. Dit is die stryd wat ons stry. ‘Hy wie se sweet die grond benat sal die aarde beërf’ lui ‘n spreuk en ‘n ander een: ‘dit is die sooie van die ploegvoor wat die ploegskaar blink hou’. Om Christelike deugde te slyp is die wapenrusting wat sin maak, wat voorspoed en vrede bring – die roes spruit uit die ledigheid en die verwaarlosing.

Op die konstruksiepersele, verby die Poskantoor op pad na die Grootdorp, neem silhoeëtte van huise daagliks meer vorm aan teen die sonsopkoms. Om die draai vorder Orastad Ontwikkelaars en Bouers se meenthuisprojek al hoër teen die koppie op – ‘n wielmerk of twee teen die randsteen vertel van oë wat te lank geluier het op die bedrywige bouperseel. Maggies, die manne kan werk! Fleurig op die oog lê Gaby se tuinuitleg rondom die voltooide huise – sy ken van mooi plante kies wat aard in die karoo-klimaat en die koeler herfsweer help verseker.

Die olyfboorde hang swaar aan vetronde olywe – hierdie jaar ‘n rekordoes! Anton en sy span jongmanne pluk van douvoordag frantoias vir olyfolie en calamatas en missions vir inlê. Regoor Volkskool loop die oliepers van Cornelia. As jy durf inloer maak sy jou sit onder die boom tussen die sorteerders en kan jy die doel van jou koms oor ‘n emmer olywe verduidelik – die blinkgladdes kom in hierdie skottel, word verduidelik, en die met merkies kom in daardie een. Volgende aan die oesbeurt is die pekanneute wat vinnig ryp word in die herfsson en tussen die kopstukke en skerts word daar aangedruk met die werk!

Die goudgeel olie wat uit die pers tap raak vir my kosbare, Bybelse olie waarin mildelike seën opgesluit lê. Geld kan dit nie koop nie! Net my rooier wange verklap dat my hart uit volle bors die Arbeidslied sing – ‘n lied wat ons vir ons manne toegesing het met die opening van die pypleiding in die beginjare – Oranjerivierwater wat aan die wortels lê van hierdie rekordoes olywe!

Arbeidslied

Orania, dorp van ons harte
jy bring terug ons eer en ons faam
want mannemoed lankal vergete
herleef met volkstaatbou saam

So blink vloei die magtig’ Oranje
nog blinker ons vryheid daarvoor
want hartseer en smart is vergange
as arbeid en vryheid bekoor

Te arbei dit adel mos altyd
dit maak weer ons harte so bly
want water laat saad wat gesterf het
eenmaal in lente gedy

Ons sing nou ‘n lied vir ons manne
ons bring uit ons harte hul dank
want sweet en vereelte grof hande
teken die kaart van ons land

Net miskien inspireer ons ook ander om van hul swaarde ploegskare te smee en van hul spiese snoeiskêre.

 

Droom en hoop vir ’n vry Orania

Die Amerikaanse historikus James West Davidson skryf in sy boek A little history of the United States dat geskiedenis iets is wat gemaak word deur mense wat die verloop van gebeure deur hulle aksies verander en gevolglik vir altyd onthou word. Om geskiedenis te maak deur dit te leef is volgens Davidson opwindend, noodsaaklik en soms selfs gevaarlik. “The greatest of those who do are often honored, sometimes denounced, always remembered.”

Sedert die Afrikanervryheidstigting dertig jaar gelede deur Prof. Carel Boshoff gestig is en die idee van Afrikanerselfbeskikking in die Noordwes-Kaap in ‘n ou en vervalle konstruksiekamp in die dorre Bo-Karoo gestalte begin kry het, het die pioniers van ons strewe soms die nodige erkenning, maar ook baie keer die veroordeling en selfs bespotting van opposisie gekry. Vandag dertig jaar later is dit egter noodsaaklik dat ons seker maak dat die pioniers van ons beweging vir hul visionêre werk onthou word. Ons kan begin deur in Orania en by die Orania Beweging (voorheen die Afrikanervryheidstigting) ons grootste pionier, Prof Carel Boshoff en sy nalatenskap te herdenk en te vier. Hiervoor gaan die Orania Beweging hom beywer vir ‘n stadsplein wat ons stigter se naam sal dra, ’n standbeeld van hom en ook ’n herontdekking van sy skryfwerk, denke en drome vir ’n volkstaat in die Noordwes-Kaap.

Wat aan die hand van Davidson se definisie die Orania-pioniers werklik uitsonderlik maak, is die wese waarop die gaping tussen idee en werklikheid deur hulle oorbrug is. Teen die 1980’s was Afrikaners in ’n doodloopstraat. Ons mense het ’n goeie lewe gelei, maar die tekens was duidelik genoeg dat dit nie vir altyd kon bly voortbestaan nie. Baie Afrikaners en Afrikanergroepe het allerhande planne oor ons toekoms begin maak. Van die meeste hiervan het daar nooit enigiets gekom nie. Hoewel Orania vandag nog klein is, is Orania ’n gevestigde werklikheid waar die idees van leiers soos Prof. Boshoff daagliks gestalte kry.

Terwyl pioniers onthou en herdenk moet word, is die beste manier om hul idees en drome lewendig te hou, sekerlik om die werk waarmee hulle begin het, voort te sit en dit verder uit te bou. Dertig jaar na die stigting van die Orania Beweging is dit nodig om vandag en hier die regte dinge te doen ten einde te verseker dat die Orania van vandag tot die vrye Afrikanerstaat van môre uitgebou kan word.

In sy boek oor die geskiedenis van die Verenigde State van Amerika, vertel Davidson hoe ’n volk wat uit diverse individue bymekaar gekom het, saam ’n revolusie teen Brittanje kon voer en hul weg kon oopveg tot onafhanklikheid. Die vraag was egter altyd daar: Kon hierdie eenheid instand gebou word? Kort na die verklaring van onafhanklikheid het die Amerikaanse kongres die leuse van hierdie nuwe land bekend gestel: E pluribus unum – Uit baie, een.

Die Afrikaner is ook vandag erg versplinter. Kyk ’n mens na wie dit is wat elke dag in Orania aankom om hier ’n lewe te kom maak beleef jy die interne diversiteit wat uit nood meegebring is. Soos daardie dromers wat New York op skepe binnegevaar het, sien ons mense met ’n gesamentlike droom, maar ’n diverse agtergrond.

Ja Afrikaners is almal Afrikaners en ons taal, kultuur, geloof en geskiedenis snoer ons saam. Ons is egter ook deesdae uiters verdeeld in ons toepassing van die basiese dinge soos geloof en kultuur en verskille op sosiale en ekonomiese terrein skep ook unieke nuwe uitdagings. Slegs taal, geloof en kultuur is nie genoeg om ons in die toekoms te bly saambind nie.

In Orania is wie ons is, die noodsaaklike vertrekpunt, maar sonder ’n gedeelde droom en visie is ons projek gedoem. Orania en sy instellings moet waak teen ’n situasie waar ons strewe na vinniger en meer effektiewe ontwikkeling ons vermoë om idealiste en dromers te wees stukkie vir stukkie vernietig. Is dit nie maar wat met die Afrikaners van die 1970’s en 1980’s gebeur het nie? Ons sukses het ons vermoë om saam te droom vernietig. Is dit nie ook wat tans in Amerika gebeur nie? Die Amerika wat uit een droom tot die grootste en magtigste land opgebou is, is besig om homself vandag weer uit mekaar te skeur. Of so lyk dit toenemend van buite.

Thomas Jefferson, die derde president van die VSA, was anders as sy twee voorgangers George Washington en John Adams ’n ewige optimus. Nadat hy president geword het, skryf hy: “I steer my bark with Hope in the head leaving Fear astern.”

Die Afrikanerleiers van vandag kan iets hieruit leer. Indien ons te veel op vrees gaan fokus gaan ons, ons vermoë om te bly hoop en droom verloor. Vrees kan ’n volk help mobiliseer, maar vrees kan geen volk na ’n beter toekoms lei nie. Hoop kan dit wel doen. In Orania moet ons vandag, dertig jaar na die stigting van die Afrikanervryheidstigting, hoop vind in ons vermoë om steeds by ons ideale te bly staan en indien elke Oraniër vandag verby obsessiewe eie belange en gespanne vrese vir wat om elke draai ons kan verslind, kan kyk kan ons deur ons gedeelde droom en visie van Afrikanerselfbeskikking in die Noordwes-Kaap ons pioniers se wense ’n werklikheid maak