ʼn Kort vakansie in Julie 2015 het ons in ʼn deel van Suid-Afrika gebring wat ons nog nooit vantevore besoek het nie en wat nog nie op ons lys van plekke om te besoek was nie. Vriende van ons het egter soontoe getrek en omdat ons belowe het om hulle te besoek, moes ons ons belofte nakom.

Na ʼn eindelose lang pad verby vee- en saaiplase is ons hartlik deur ons vriende met ʼn selfgebroude koringbier en lekker Brezeln verwelkom. So skop die besoek mos op ʼn hoë noot af! Ongelukkig het ons te veel aan die gesels geraak en die tyd was te min om nog dieselfde dag die dorp te besigtig. Maar die volgende dag het die toergids, ons rondgewys. Elke besoeker kry ʼn gratis toer deur die dorp en ʼn DVD met inligting as ʼn geskenk. Ander plekke in Suid-Afrika kan gerus ʼn les daarvan leer! Die dorp met sy sowat duisend inwoners is omring deur vrugbare landbougrond, danksy die Oranjerivier wat vir voldoende water sorg. Behalwe vir mielies en lusern val die reuse pekanneutplantasies op. Die neute word so vêr soos Sjina uitgevoer. Die Oranjerivier voorsien die dorp ook met rouwater en (gesuiwerde) drinkwater, laasgenoemde nogal van uitstekende gehalte. Elke huishouding het twee wateraansluitings, een vir rouwater en een vir varswater. Sodoende word nie die kosbare drinkwater gemors vir tuinbesproeiing of om motors mee te was nie. Slim, nè? Geniaal is ook ander omgewingsprojekte, wat ons tot dusvêr in GEEN ander plek in Suid-Afrika gesien het nie: rommelskeiding, selfs by openbare asblikke orals in die dorp, sonkrag-geysers in elke huis, fietse wat te huur is met fietsloodse op verskeie punte in die dorp, sodat ʼn mens sonder probleme en omgewingsvriendelik die dorp en sy huise uit herwinbare materiaal, soos hierdie pragtige strooibaalhuis (foto), of ʼn pas voltooide straat uit vraghouerhuise (foto), wat nogal aan ʼn dorp uit ʼn Westernfliek laat dink, kan verken.

Verder is daar nog ʼn skool vir kinders van laer- tot hoërskoolvlak en ʼn koshuis vir kinders uit die omgewing, ʼn openbare swembad, ʼn biblioteek en ʼn klein plaaslike radiostasie wat vyf ure elke dag uitsaai.

ʼn Polisiestasie soek jy daarteenoor tevergeefs. Regtig waar! Dit was selfs vir ons, wat in Mosselbaai veilig en sonder hoë heinings en tralies leef, ʼn aanpassing. Die deur van ons vriende se woonstel waar ons gebly het, het voor ʼn skuifdeur en agter ʼn klein agterdeur, al twee het nie eers slotte aan nie. Toe ons vir die sleutel vra het hulle ons uitgelag:

”Hier word die deure nie gesluit nie!” “Hoe nou?”. Dit is werklik so, elke keer wanneer jy die huis verlaat word geen deur, venster of motor gesluit nie. Kinders van enige ouderdom speel op straat, hier is min heinings, en indien wel, dan slegs om die erfgrens te markeer. Tydens ons besigtigingstoer het ons ook by die klein museum ʼn draai gemaak en daar omtrent ʼn halfuur vertoef. Terwyl het die deur van die bussie wat op straat geparkeer was wawyd oopgestaan, sonder enige bewaking, met ons kamerasak duidelik sigbaar op die sitplek. So iets is ondenkbaar, nie net in Suid-Afrika nie, maar ook in Duitsland. Wat het gebeur? Absoluut niks. Toe ons weer terug gekom het na die bussie, het die sak nog steeds onaangeraak op sy plek gestaan.

Ook ander sosiale projekte moet genoem word, omdat iets soortgelyks seker nêrens in Suid-Afrika te vinde is nie: in die dorp is ʼn behuisingsprojek vir enkellopende vroue, en een vir enkellopende mans. Behalwe vir goedkoop verblyf word ook vir ʼn werksgeleentheid binne die gemeenskap gesorg, en as iemand sy of haar voete gevind het, is daar genoeg geleentheid vir opgradering na groter en nog steeds bekostigbare huurhuise of selfs die koop van ʼn eie huis. Niemand wat bereid is om sy deel tot die gemeenskap by te dra word agtergelaat nie.

Vir vakansiegangers is daar ʼn groot 4 ster vakansieoord met gesondheidspa, direk teen die Oranjerivier geleë en met mooi houtchalets. Die oord se eie restourant het nie net lekker etes teen billike pryse nie, maar ook ʼn fantastiese uitsig op die Oranjerivier, met die provinsie Vrystaat aan die ander oewer (foto van uitsig op rivier).

Om nog ʼn keer terug te kom na die omgewingsbeskerming: pleks om die spa deur omgewings-onvriendelike, energie-intensiewe lugreëlings te laat verkoel, is die buitekantse muur met spoelklippe opgevul waardeur water loop. Aan die spoelklip-muur is verskuifbare glasruite wat, as hulle oop is, die lug deur die spoelklippe laat waai wat dan die gebou se temperatuur deur natuurlike waterverkoeling reguleer. Dit werk nie net uitstekend nie, maar lyk sommer goed ook!

Orals is daar sulke verrassings en mooi en nuwe dinge om te ontdek, soos byvoorbeeld hierdie kreatiewe versiering van ʼn houtheining (foto van versierde houtheining).

Ongelukkig was ons tyd beperk en ons het seker nie alles gesien nie. Behalwe dit was ons op ʼn naweek daar en het nie eers al die talle klein winkeltjies besoek wat in die dorp te vinde is nie. Maar dit moet en sal ons by ʼn volgende geleentheid doen.

…Klink dit nie wonderlik nie? Het ons julle nuuskierig gemaak? Sou dit nie ʼn goeie alternatief wees vir al die reeds afgesaagde plekke in Suid-Afrika wat in elke reisgids voorgestel word nie?

Maar, verdomp, waar was ons dan nou? O ja, ons het dit nog nie eers genoem nie!

Ons was in ORANIA (foto van betonletters Orania voor Stokkiesdraai Winkelsentrum)

Ons het dit doelbewus nie in die begin weggegee nie, omdat almal dadelik hulle oë omdop as Orania se naam net genoem word. Ook ons het ongelukkig nie heeltemal sonder vooroordele na Orania gereis nie en ons was, soos ʼn mens seker uit die artikel kan aflei, positief verras. Orania bied baie meer as “verkrampte, outydse, rassistiese Afrikaner wat net tussen hulleself wil bly en terugverlang na die verlede”- ongelukkig ʼn algemene siening.

ELKE besoeker is welkom in Orania. ELKEEN kan daar kom en gaan of inkopies doen; daar is geen toegangsbeheer by die ingang van die dorp nie. Aangesien die dorp Orania op private grond staan, kan nie enige-iemand daar eiendom koop of daar woon nie. ʼn verkose komitee uit inwoners besluit oor die aansoeke van potensiële nuwe Oraniërs… eintlik maar soos met ʼn huurhuis, waar elke eienaar besluit watter huurder hulle wil hê, en watter een nie. ʼn Mens kan jou Orania ook voorstel soos ʼn soort vereniging wat sekere belange dien, ʼn sekere stel reëls voorskryf, en wie se voornemende lede daardie voorwaardes moet aan voldoen: by ʼn seilbootvereniging sou die aansoek van ʼn jagter wat bang is vir water en geen belangstelling in die seilsport het nie ook onvanpas wees. Party mense hou van die “verenigingslewe”, ander nie.
Ons kan ʼn uitstappie na Orania absoluut aanbeveel, VOOR jy ʼn opinie vorm wat nie reg aan Orania laat geskied nie. Om iets self te beleef is altyd beter as om wydverspreide vooroordele na te volg. En gaan gerus op ʼn begeleide toer – die gids vertel nie net interessante grepe uit die Suid-Afrikaanse geskiedenis en uit die ontstaan van Orania nie, maar hy beantwoord ook geduldig AL julle vrae!

En die goeie, selfgebroude bier is beskikbaar by die Bavaria Brouery van Sepp en Rita Eckmeier!

(Hierdie artikel is geskryf deur Meike en Martin Prenzel, Duitse immigrante wat al tien jaar lank in Mosselbaai woon en daar die Avenues Gastehuis bedryf. Dit het oorspronklik verskyn op www.suedafrikaurlaub.net, ʼn webblad vir Duitse besoekers aan Suid-Afrika. Die oorspronklike, Duitse weergawe met fotos kan verkry word by):

http://www.forum.suedafrikaurlaub.net/threads/914-beitrag?p=3117#post3117