fbpx

IMG_2828Sedert die Orania Beweging ‘n tyd gelede ‘n strategiese besluit geneem het om die ontwikkeling van Orania tot ‘n stad te prioritiseer, het heelwat interessante gesprekke plaasgevind en inligting tot ons beskikking gekom wat ons help fokus op die hantering van struikelblokke in die proses van stadsbou.

Uitdagings waarvan ons goed bewus is, is ons afgeleë ligging, ons klimaat, die beperkte ekonomiese aktiwiteite in ons omgewing en die tekort aan uitgebreide infrastruktuur wat snelle ontwikkeling oor ‘n kort periode moontlik kan maak. Die tekort aan kapitaal en basiese dienste soos mediese dienste wat nog nie volledig gelewer word nie, staan ook tans in die pad van stadsbou in Orania.

Ons sterkpunte is ons duidelike visie en droom, asook sterk instellings wat goeie dienste lewer. Ons mense, wat inwoners en uitwoners insluit, is van ons beste bates. Ons droom van Afrikanerselfbeskikking help ons om te fokus en betrek baie van ons mense deur ‘n emosionele band. Orania se ekonomie het die afgelope paar jaar goed gediversifiseer en meer en meer werksgeleenthede word geskep. Vaardigheidsvlakke verbeter toenemend, hoewel vanaf ‘n lae basis, en byna alle werk wat in Orania gedoen moet word, kan vandag deur inwoners gedoen word. ‘n Goeie fondament is geskep.

Om Orania in ‘n stad te omskep moet ons eerstens mooi verstaan wat met ‘n stad bedoel word. In Suid-Afrika koppel ons te dikwels die woord “stad” aan ‘n groot metropool met etlike miljoene mense. Stede in Suid-Afrika, soos in die VSA, is oor groot gebiede uitgelê en die werklike, klassieke stadsgevoel is op baie min plekke sigbaar of eerder ervaarbaar. Wanneer ons dus van ‘n stad praat, praat ons van ‘n klassieke Europese stad en nie ‘n megastad nie.

So ‘n stad kan 10 000 inwoners hê, maar hopelik 50 000, of dalk selfs eendag 200 000. Die stad funksioneer nie geïsoleerd nie, maar het dikwels gebiede met kleiner dorpies en landbougrond om hom, wat sterk afhanklik is van produkte en dienste wat in die stad gelewer word, te ondersteun. Die stad moet ‘n universiteit en ‘n sterk kultuursentrum waar kuns en kultuur bewaar en beoefen word, hê. Die stad moet mens- eerder as motorvriendelik wees en bewoning moet met sosiale areas vermeng word. Die stad moenie ‘n dooie sentrum wees waar mense bedags werk nie. Daar moet ook nie uitbreide voorstede wees waar inwoners saans wegbreek nie.

Die vraag is dus of ons daarin gaan slaag om Orania in so ‘n stad te omskep. Tydens ‘n onlangse besoek aan Nederland het ons die stad Dokkum in Friesland besoek. Dokkum is in een van die mees afgeleë dele van Nederland. Die stad (hul inwoners aanvaar net die term stad!) het 12 600 inwoners en word omring deur plase en enkele klein dorpies met kwynende  geleë. Die afgeleë dele van Nederland verloor steeds voortdurend inwoners na die Randstad, die gebied waar al die groot stede is. In Dokkum is dit egter anders. Hier is huispryse hoog omdat daar ‘n groot vraag na eiendom bestaan.

Die stad het 190 winkels en verskeie suksesvolle klein industrieë. Hulle vergelyk ekonomies eintlik met ‘n stad van 20 000 tot 30 000 inwoners. Daar is goeie skole, die kleinste (dog baie goeie) hospitaal in Nederland, pragtige openbare ruimtes en goeie dienslewering. Mense wil in Dokkum woon en ander in ‘n groot radius om die stad wil daar gaan sake doen. Met 12 600 inwoners is Dokkum ook ‘n goed funksionerende stad.

Natuurlik kan daar geen direkte vergelyking tussen ‘n stadjie in die noorde van Nederland en Orania in Suid-Afrika getref word nie. Daar is egter baie lesse te leer uit hierdie en talle ander suksesvolle klein stede in Europa en die eerste les is dat dit moontlik is. Orania kan ‘n stad word en dit hoef nie eers oor 50 of 100 jaar te gebeur nie. Ons wil definitief nie by 12 600 inwoners eindig nie en ons droom is eintlik ook oor meer as net ‘n stad.

Maar dalk is ‘n droom om Orania binne 5 jaar, of dalk eerder 10 jaar, in ‘n klein Dokkum te omskep glad nie ‘n slegte droom nie.