Hoe kan Orania se relevansie verhoog word?
Dat Orania ’n interessante, selfs relevante verskynsel is, is duidelik aan die aandag wat hierdie klein nedersetting ontvang. Nie alle aandag is goedgesind nie en sommige probeer juis irrelevansie bewys. Hoe sleg die herhaling van negatiewe opvattings oor Orania ook al is, stilswye sou erger wees. Nogtans moet ons vra hoe ons méér relevant kan wees.
Orania is hoogstens so relevant wees as die ideaal waarvoor ons staan. Dit is selfbeskikking, herwinning van Afrikanervryheid, die volkstaat, watter omskrywing ook al. Orania is nie in die eerste plek ’n ekonomiese projek, ’n karoodorp of ’n model van goeie plaaslike bestuur nie. Dit is die embrio van groeiende Afrikanervryheid. As Afrikaners geen belang daarby het nie, is Orania irrelevant. Die noodsaak van vryheid moet dus sentraal staan.
Orania staan ook nie vir enige soort vryheid nie. Tevore het Afrikaners geïntegreerd met ander mense geleef, maar die politieke en sosiale gevolge daarvan probeer omseil. Twee maal het dit skouspelagtig misluk: In 1902 en in 1994. Herwonne vryheid mag nie weer ander se burgerregte ontken nie. Of Afrikaners daarvan oortuig kan word, bepaal Orania se relevansie verder.
Selfbeskikking klink abstrak, maar kry in konkrete gestalte sy volle betekenis. Dit is die bestaansrede vir Orania. Daardie gestalte moet so wees dat dit oortuig. Hoe makliker dit vir Afrikaners is om in Orania te hervestig, hoe meer relevant raak ons. Tans is die ekonomiese skaal so beperk, dat Engeland, Kanada, Australië of Nieu-Seeland vir honderdduisende Afrikaners meer relevant as Orania is. Dit moet stelselmatig omgekeer word.
Vir Orania is dit belangrik dat ander Afrikanerinstansies ook suksesvol sal wees. Burgerlike organisasies wat hulle vir Afrikanerbelange beywer, deel nie noodwendig Orania se toewyding aan selfbeskikking nie. Tog verseker party byvoorbeeld die voortgang van kuns, onderwys of wetenskap in Afrikaans. Ander gebruik die howe en ander instrumente om onwettige benadeling te voorkom. Daarsonder boer Afrikanerskap steeds agteruit en word Orania minder relevant.
Dieselfde geld vir politieke partye wat selfbeskikking steun. Suid-Afrika is ’n regstaat wat amptelik slegs uit indiwidue bestaan. Die regerende party probeer swart Suid-Afrikaners aktief bevoordeel, terwyl die sterkste opposisiepartye slegs op konsekwente uitvoering van die regstaat aandring. Slegs een geregistreerde politieke party beywer hom vir Afrikaners se selfbeskikking. Waarnemers meet die steun vir selfbeskikking aan die aantal stemme wat dié party trek. Hoe groter die steun, hoe groter die relevansie van Orania as beliggaming van selfbeskikking – selfs al steun elke ondersteuner van die party nie ook vir Orania nie.
Orania se relevansie word deur die sekondêre dinge waarmee ons besig is, beïnvloed. Ons onderwys, boerdery, bouprojekte, ontspanning, georganiseerde kultuurlewe, interne regering, of watter aspek ook al, is in diens van die sentrale ideaal. Tog dui dit op gehalte – of gebrek daaraan. En gehalte verhoog altyd relevansie.
Kortweg: Orania se relevansie kan verhoog word deur aan te toon dat Afrikaners Orania nodig het en dat Orania Afrikaners trots kan maak.
* Dr Wynand Boshoff is ‘n plaaslike navorser en entrepreneur.