fbpx

220px-Afrikaanse_PatriotDie afgelope naweek is Taaldag herdenk. Op 14 Augustus dink ons terug aan die Genootskap van Regte Afrikaners wat op daardie dag in 1875 byeengekom het om die onderdrukking van die Afrikaanse taal te beveg. `n Afrikaanse Bybel, Afrikaanse kunstefeeste en Afrikaans as algemene gebruiksstaal kan direk toegeskryf word aan die stryd wat deur ons voorgeslagte gevoer is. Die GRA was ook verantwoordelik vir die eerste Afrikaanse koerant wat as Die Patriot bekendgestaan het. Vandag word die nuus in koerante, op televisie en natuurlik op radio in Afrikaans aan die publiek gebring.

Die feit dat Afrikaans op soveel platforms beskikbaar is kan direk toegeskryf word aan die werk wat vroeër gedoen is en die fondasie wat daar gelê is. Ons moet onthou dat daar `n fel stryd teen Afrikaans was na die Anglo Boereoorlog. Afrikanerkinders wat nie die Engelse uitsprake kon baasraak nie moes in klaskamers op stoele staan met die word ‘donkie’ om hulle nekke. Selfs lank voor dit, in die 1800’s was Nederlands die taal wat bo Afrikaans verkies is. Die gewildheid en internasionale bekendheid van Afrikaans was dus ‘n opdraende pad.

Vandag is die woorde ‘Afrikaans must fall’ oral op kampusse te sien. Dit is nie `n veldtog om moedertaalonderrig uit te brei en ander Afrikatale te laat insluit by tersiêre onderrig nie maar `n terughunkering na `n eentalig Engelse onderrigmedium. Baie soortgelyk aan die stryd wat teen Afrikaans gevoer is kort na 1902. Ook in die staatsdepartemente kom Afrikaans toenemend onder druk.

Daar is talle persone en instansies wat hulle kant bring om Afrikaans se regmatige plek te beskerm. Organisasies soos AfriForum het al verskeie hofaksies daarvoor aangepak. Die taalaktivis, Kerneels Lourens, doen ook sy deel om Afrikaans se regmatige plek in die howe en op ander plekke te beskerm. In Orania word daar `n stad gebou waar Afrikaans beskerm en bevorder sal word. Hierdie inisiatiewe speel almal `n groot rol in die uitbou van Afrikaans.

Die vraag is egter nie wat ander doen of reeds gedoen het vir Afrikaans nie. Elke spreker van die taal, elke individu, het `n rol wat hulle moet speel. Die rol kan so eenvoudig wees soos die ondersteuning van Afrikaanse skrywers of die inskakel op `n Afrikaanse radiostasie. Hollywood neem die voortou as dit by die vervaardiging van rolprente kom maar ondersteun gerus ook die Afrikaanse produksies – mits dit van `n bepaalde gehalte is. Moedig jou kinders aan om Afrikaanse werke te lees – nuwe werke asook die digkuns van Eugene Marais, Totius en DJ Opperman.

Oor `n honderd jaar gaan ons nageslagte terugkyk en vra wat ons nagelaat het vir hulle. Watter fondasie het ons gelê waar op die taal verder uitgebou kon word? Ons mag hulle nie teleurstel nie.