Die metafoor van die winter in ‘n mense se lewe verwys na die nabye einde. Anders as in die geval van mense wat almal moét sterf en selde ouer as 90 jaar word, is daar in die geskiedenis van ‘n volk of ‘n beskawing die moontlikheid van ‘n lente oftewel ‘n herlewing na die winter opgesluit.
Party beskawings vergaan en is net nog ‘n vae herinnering, ander herleef weer, dikwels in ‘n ander gedaante. Die Grieks-Romeinse beskawing, wat telkens as die grondslag van die Westerse beskawing gesien word, het meer as ‘n duisend jaar bestaan en het ‘n eenvoudige begin, opbloei, ‘n lang hoogbloei en geleidelike verval tot uiteindelike ineenstorting beleef. Dit geld vir feitlik alle groot beskawings, veral die wat ‘n sterk onderbou gehad het en nie net ‘n strooivuur was nie.
‘n Beskawing moet natuurlik ‘n sterk militêre been hê, soos die Romeinse beskawing, om homself te kan handhaaf teen sy talle vyande, maar militêre mag alleen is nie genoeg nie. Alexander die Grote (356-323 voor Christus) het in ‘n kwessie van ‘n paar jaar feitlik die hele destydse bekende wêreld verower, maar omdat sy ryk rondom hom as persoon gebou was, het dit na sy vroeë dood verkrummel en is sonder enige blywende nalatenskap. Alexander se generaals het sy reusagtige, multi-etniese ryk onder mekaar verdeel en teen mekaar geveg.
Die Mongole onder Dsjingis Khan en sy opvolgers het in die 13de eeu selfs ‘n nog groter grondgebied verower, van Sjina tot Oos-Europa, die grootste ryk, oppervlakgewys, wat ooit bestaan het. Hulle het egter geen beskawing gestig nie, maar net ander hoogstaande beskawings vernietig of bedreig. Omdat hulle net met uiterste brutaliteit verower het en self geen hoogstaande kultuur gehad het nie, het daar ook van hulle ryk niks oorgebly nie. ‘n Ryk wat net op geweld en verowering gebou is, het voete van klei en sal verkrummel sodra die militêre mag verswak.
In die geval van die Grieks-Romeinse beskawing, wat in die 4de eeu na Christus deur barbaarse Noord- en Oos-Europese volke soos Hunne en Germane vernietig is, was daar wel ‘n baie sterk kulturele fondasie wat nie afgebreek kon word nie. Selfs in die “donker” vroeë Middel-eeue, wat op die val van die Romeinse beskawing gevolg het (omtrent 400 tot 600 na Christus) kon elemente van die beskawing bewaar word. Nadat die barbare hulle uitgewoed en sonder enige kulturele nalatenskap verdwyn het, kon weer ‘n nuwe beskawing gebou word wat aangeknoop het aan die Grieks-Romeinse erfenis.
Die plekke waar elemente van die Grieks-Romeinse beskawing bewaar is (die kloosters) was die plekke waar die Christendom gebesig is. Klooster beteken direk vertaal plek van afsondering. Stede was die plekke waar die beskawing (en dikwels ook die dekadensie) sy hoogbloei beleef het, maar in die vroeë Middel-eeue was die stede grootliks vernietig deur die barbare. In die kloosters kon beskawing en kennis egter tot ‘n beperkte mate bewaar word. Die hoofdoel van die kloosters was natuurlik die uitbou van die Christelike geloof, maar daar was sekondêr ook ‘n beskawingstaak. Dit was feitlik net in kloosters waar die vaardigheid van lees en skryf (in Latyn) nog bestaan het en waar dit oorgedra is. Monnike het biblioteke in die kloosters ingerig en boeke gekopieër (‘n tydsame proses omdat alles per hand oorgeskryf moes word) en kennis sodoende help bewaar. Ook ambagte en landbou is vanuit die kloosters beoefen en verder ontwikkel. Die kloosters moes selfvoorsienend wees en het daarom ook landerye en tuine gehad vir die verbouing van voedsel. Die verbetering van landboutegnieke het daarmee gepaard gegaan.
In die kloosters is die saad van die beskawing, naamlik kennis en kundigheid, bewaar terwyl barbaarse hordes buite omtrent alle oorblyfsels van die beskawing vernietig het. Die kloosters was gewoonlik in afgeleë plekke en ver van die aanvalsroetes van die barbare geleë. Terwyl afsondering dikwels gelykgestel word aan agterlikheid, het in die geval van die kloosters afsondering juis gemaak dat kennis en vaardighede, en daarmee saam die beskawing, bewaar kon word. As die omgewing rondom jou vyandig is, is afsondering ‘n oorlewingsmeganisme.
Namate die barbare hulle uitgewoed het, het sekere volkstamme begin om state en selfs ryke te stig ( die Merowinger en later die Karolinger). Die Christendom het die saambindende godsdiens geword en dansky die sendingaktiwiteite van die kloosters kon kennis weer wyer oorgedra word. Daar was ook beskerming deur die owerheid en bevordering van beskawing. Die Frankiese Ryk, waarvan Karel die Groote (768-814 aan bewind) die bekendste heerser was, het elemente van die Romeinse beskawing oorgeneem en gekoester en het homself gesien as die opvolgryk van die Romeinse Ryk. Dit was egter net moontlik omdat die saad van die beskawing in die kloosters oorleef het. Daarsonder sou geen Westerse beskawing kon herleef nie en sou die gewoontes van die barbaarse veroweraarsvolke die “donker Middel-eeue” laat voortbestaan het. Dat verowering sonder die koestering van kultuur geen beskawing kan voortbring nie, sien ons ook vandag in die lande wat deur Islamitiese vegters soos IS (die hedendagse weergawe van die Mongole van destyds) oorrompel word. Veg, nie beskaaf nie, is die enigste doel en sodra die vegters weer deur ‘n ander mag oorwin word, bly daar niks van die veroweraars oor nie.
Sonder om die huidige toestand in Suid-Afrika aan die donker Middel-eeue en die tyd van algehele chaos te wil gelykstel, is dit sonder twyfel so dat die huidige bewind nie gunstig vir die Afrikaner se kultuur en beskawing is nie. Afrikaans word uitgewerk, veral as akademiese taal, museums en monumente gaan tot niet, Afrikaanse dorpe en woonbuurte word demografies oorrompel en verloor enige band met die mense wat die plekke gestig en onderhou het.
In tye soos hierdie is dit daarom nodig om plekke te hê, en nog meer te stig, wat soos kloosters van ouds funksioneer, waar die Christelike geloof bewaar en gekoester word saam met die elemente van beskawing en kultuur: kennis, vaardighede en gewoontes. In Orania word Afrikaans gepraat, in Afrikaans skoolgehou en kennis en vaardighede oorgedra. Die Afrikaner-erfenis word in museums, biblioteke en argiewe bewaar. Volksfeeste laat die kultuur voortleef. Kuns word bevorder.
Hoe die toekoms lyk en of die Afrikanervolk ‘n langtermyn toekoms het, weet ons nie. Maar as die politieke omstandighede vir Afrikaners eendag weer gunstig is, kan die skatte van die beskawing in plekke soos Orania help om weer ‘n nuwe beskawing op ‘n ou fondament te bou.
Sebastiaan Biehl is `n navorser by die Orania Beweging.
Dit is vir my net iets wat die verstand verbyster. Dat ‘n volk soos die Afrikaner, sy hele bestaansreg, om ‘n onderhandelings tafel afgeteken het.
De Klerk sal dit ontken, maar almal weet tog hoe werk Afrika politiek. Wette word met tyd verander.
In elk geval, dankie vir die artikel. En ja, ek dink daar is lesse te leer vir ons uit die geskiedenis. Baie beslis!
Dankie. Iemand soos FW de Klerk, Roelf Meyer en kie kon net so ver vorder omdat die Afrikanervolk in die 1980’s en daarna kultureel traag geword het en dit wat hulle het, as ‘n gegewe beskou het. Jongmense het, soos elders in die Weste reeds in die 1960’s, in opstand gekom teen hulle eie ouers en die beskawing wat hulle gebou het. Dit was gebore uit ‘n soort selfhaat wat onstaan as jy nie meer weet en besef waar dit wat jy het vandaan kom en teen watter duur prys dit verkry is nie.
Sou jy sê godsdiens moet noodwendig daaraan gekoppel word, in hierdie geval die Christengodsdiens?
Is geen beskawing nodig sonder iets onsigbaars om te aanbid nie?
Ja, deur die hele geskiedenis van die Afrikaner, en sy stamvolke van destyds, het die Christendom sentraal gestaan. Sekularisme en ateisme is redelik onlangse ideologie en sal mynsinsiens ook nie deug om daarop ‘n beskawing te bou nie. Geen beskawing het sonder godsdiens (ek verwys na godsdiens in die algemeen, nie uitsluitlik die Christendom nie) as anker en voorsiener van samehang en morele waardes ontstaan nie.Dat vooruitstrewende Westerse lande deesdae radikaal sekulariseer en dit as die basis van hulle voorspoed beskou, is ‘n taamlik onlangse verskynsel en eers die geskiedenis sal wys of sulke beskawings sal kan voortbestaan. Die geleidelike verval en die opkoms van plaasvervanger-godsdiens om sin te gee is reeds sigbaar in die Weste.
“Plaasvervanger-godsdienste” ? Jy sien wat ek nie sien nie. Brei asb. bietjie uit hieroor ?
Plaasvervanger-godsdiens is byvoorbeeld die esoteriese/buddhistiese golf wat talle Westerlinge aanhang. Of die beheptheid met sport, veral sokker. Die beheptheid met gelykheid en menseregte vir alles en almal, of selfs diereregte, of die histerie oor die klimaatverandering is alles plaasvervanger-godsdienste.
Twee beskawings wat was en weer besig is om op te staan is die binne Sjina en ‘n mate Indië.
Nie bewus van enige ander groot beskawings wat verval het en weer kon opstaan om ‘n beduidende faktor te wees nie, maar daar mag wel wees.
Die weste het ‘n groot opbloei gehad en bg. twee verbygesteek in die laaste 500 jaar en binne die tyd het die Afrikaner ook opgestaan (en gestruikel). Nie seker of en hoe lank die Weste se dominasie sal voort duur nie.
Binne die “weste se opgang” voertuig het die Afrikaner saamgery en soos die artikel noem : “Hoe die toekoms lyk en of die Afrikanervolk ‘n langtermyn toekoms het, weet ons nie.”
Aldus Prof. Boshoff, daar is ‘n kans dat die Afrikaner oor 200 jaar nie meer sal bestaan nie (nie verbatim)
Dit is so, maar daar is ook ‘n redelike kans dat die Afrikaner en sy beskawing sal oorleef en weer sal vooruitgaan. Dis nie die eerste keer dat die einde van die Afrikanervolk voorspel is nie. Wie die magtige Britse imperialisme met sy militere mag en sy groot kulturele appel kon oorleef, kan ook swart nasionalisme en globalisering oorleef.
Goeie dag, ek persoonlik twyfel of ons volk dit gaan maak, en glo my maar as ek se dit gaan moeilik oor my lippe. Baie van ons gun mekaar niks, baie is vol haat, en wil kyk hoe hy die ander een kan knyp. Kyk hoe kraak die Afrikaner sy kind af, en hoe bou die Engelsman sy kind. Enige mens wat bereid is om die waarheid te WIL raaksien, sal sy kop in skaamte sak oor ons volk se wangedrag op talle maniere. Ek se nie almal is so nie, ek wil dit baie duidelik maak, maar meeste is. Hoeveel keer het jy al gesien wat agter die “yster gordyn” aangaan, mens dink jy ken n mens, tot jy loer dan lyk dit soos n riller wat die Yanks gefilm het. Ons is inhalig en selfsugtig, dit is die waarheid, ek self het my kerk toe gaan stop gesit, omdat ek nie met die skeinheiliges wil meng nie, ek weet ek is daar om ons skepper te dien, en nie vir hulle nie, maar loop n myl in my skoen, en oordeel dan weer, ek het in my lewe genoeg gesluk. Terug op die punt, my generasie 20 – 30, wil verengels, ek hoor meer en meer Afrikaners wat met makaar engels praat, ek persoonlik sal nie met n Afrikaner, Engels praat om n ander te laat verstaan nie, ek is n trotse rebel, en my Brits is heel goed. Ek is een van min wat nie n verlies hoef te lei om te weet wat ek het nie, ons taal en kultuur is mooi, ek sien dit raak, en wens meer wil, Afrikaans en die Afrikaner opreg lief he en bou.
Dit is deels waar, maar dit is ook so dat mense gewoonlik besonder krities met hulle eie volk is, omdat hulle ook die skadukante ken, en ander volke bewonder omdat hulle net die goeie op die voorgrond sien. Dat Afrikaners wil verengels is niks nuuts nie, in die vroee 20ste eeu was Engels onder Afrikaners, veral in die Kaap, die taal van kommunikasie in die openbaar, selfs in briewe. Nasionalisme is egter ‘n krag wat soos kole onder die as is, as dit weer aangeblaas word, kan dit ‘n vuur aan die brand steek.
Ek het Engelse friende, en het jare sonder ander uitweg saam met swart mense kollage toe gegaan, ek ken hulle slegte kante en op party maniere is ons n beter volk byverre, ek weet vir n fyt dat onder ons volk hulle eie die slegste behandel, ek sal nie iets se as ek nie van alle hoeke bekyk het nie, en soms is n mens se opinie die waarheid
As ek dink aan kunsmusiek dan is twee dinge veral opvallend: konseptuele vernuwing van bestaande strukture (en die skep van nuwe klankstrukture) en ‘n lirisme, waar moderne Europese musiek dikwels verdwaal geraak het in intellektualismes.
Waarom onnodige rasionalisering van begrippe? As ‘n Christen die werking van die Heilige Gees respekteer is daar geen rede waarom ook sy taal sal verdwyn nie, want ander mense sal hom ook respekteer. As die skuld en verkragting van waardes te groot is en mense veroordeel moet word, sal die taal stellig op sekere vlakke verdwyn.
As politici gevolg het wat in die kunswereld gebeur het, was daar waarskynlik minder sosio-kulturele probleme vandag, maar dikwels word die fynere kunste geignoreer en soos met die breindrein geglo dat alles eers uitgevoer moet word voordat dit met die nodige waardigheid bejeen word.