Kan die Afrikaner uit die as opstaan?
Hoe lyk die vooruitsigte vir die Afrikaner en vir Orania gemeet aan die vorige artikel in die reeks?
Die kritieke massa is wel daar wat getalle betref. Twee tot drie miljoen Afrikaners is genoeg as volk. Wat egter ontbreek is konsentrasie. Die wye verspreiding van die Afrikaner, wat amper ‘n historiese onveranderlike is, belemmer enige hoop op vryheid en heropstanding. Orania se hoofargument is juis die politiek van konsentrasie wat selfbeskikking moontlik maak maar `n minderheid Afrikaners het dit al as oplossing aanvaar. Selfs net 500 000 Afrikaners in die Noordwes-Kaap kan hier ‘n eerstewêreldland skep soos nêrens anders in Afrika nie.
Oor die historiese en legitieme aanspraak is al baie gedebatteer. Diegene wat graag die Boererepublieke wil laat herleef gebruik gereeld die argument. Dit is egter nie voldoende om slegs op historiese aansprake staat te maak sonder konsentrasie in die gebied nie. Histories is die Afrikaner wel ’n inheemse volk in Suid-Afrika en word dit deur almal behalwe mal radikale sonder enige historiese kennis erken. Dus het die Afrikanervolk histories aanspraak op ‘n plek in Suid-Afrika en is die Noordwes-Kaap ten minste ‘n deel waar Afrikaners, saam met Khoisan en Griekwas, lank voor swart mense gevestig was. Die geografie is juis ‘n sterk argument vir die Noordwes-Kaap, met die Oranjerivier en die Weskus as natuurlike grense aan weerskante.
Wat die nasionale bewussyn betref is dit die voorwaarde dat die Afrikanervolk oorleef tot omstandighede eendag gunstig vir selfbeskikking is. Die verspreidheid, die druk tot assimilasie, asook Afrikaners se geneigdheid om te konformeer, individualiseer en globaliseer werk alles teen die behoud van nasionale bewussyn, maar aan die ander kant kan juis die druk om te assimileer en diskriminasie weer tot herlewing van nasionale bewussyn lei. Trouens, dit gebeur alreeds, al is dit nog sporadies en nie altyd samehangend nie. Vir die behoud van nasionale bewussyn is Afrikaanse skole, literatuur, kuns, kultuur en gewoontes van belang. Ander volke het baie langer as 20 jaar onder ‘n vreemde bewind “oorwinter”.
Wat bestaande, erkende grense betref is dit meer as honderd jaar terug dat daar twee Boererepublieke bestaan het met erkende grense, maar met ‘n redelik kortstondige bestaan van minder as 50 jaar. Slegs die grense van die (Oranje)-Vrystaat bestaan voort, maar daar is lankal geen meerderheid Afrikaners meer in die gebied nie en ook geen beweging vir groter outonomie van die gebied nie. Slegs in die provinsies Noord- en Wes-Kaap is daar enkeles wat strewe na groter outonomie. Alle argumente oor historiese grense is nutteloos sonder getalle en konsentrasie binne die grense.
Wat onderdrukking betref is die skaal nie vergelykbaar met die lot van die Armeniërs of selfs die Koerde nie. Dit neem egter toe en dit is betekenisvol dat die Afrikaner verteenwoordig word by die Raad vir Onverteenvoordigde Nasies en Volkere (UNPO). Die groeiende geweld en moorde op spesifiek Afrikaners versterk die argument vir ‘n eie land. Die Afrikanervolk het eintlik ‘n lang geskiedenis as volk wat deur ander, veral Brittanje, onderdruk word en het dus ’n aangrypende verhaal om te vertel wat die volk aanwakker om te wil oorleef en vry te wil wees en wat ander volke aangryp en simpatie wakker maak. Dit word egter nog in vele gevalle uitgekanselleer deur die sterk indruk wat die storie van onderdrukking tydens die Afrikanerbeheer wêreldwyd (te reg of te onreg) gemaak het. Internasionale simpatie en steun is dus tans nog redelik beperk, maar groei wel. En die Afrikanervolk het al tevore na skynbaar totale vernietiging uit die as opgestaan.
Die onderdrukking van Afrikaners in die vorm van ‘n vlaag geweld en misdaad en diskriminasie op talle vlakke het toe, soos verwag kon word, sedert 1994 tot ‘n grootskaalse emigrasie en die ontstaan van ‘n Afrikaner-diaspora gelei. Die Afrikaner is nog ‘n nuweling wat die diaspora betref, heel anders as byvoorbeeld Jode en Armeniërs met hulle gevestigde en kultureel lewendige emigrante-gemeenskap. In meeste gevalle is dit nog die eerste generasie Afrikaners in die verstrooiing en relatief min is al langer as 20 jaar uit die land en het enige idee aan terugkeer opgegee. Verder is die diaspora nog nie van dieselfde kulturele diepte as byvoorbeeld die Joodse een nie. Afrikaners pas te maklik in veral Engelssprekende, Westerse lande aan en beskou hulle in die buiteland te dikwels in die eerste plek as individue, nie as uitgewekenes van ‘n volk nie. Verder is vir talle die hunkering na die Suid-Afrikaanse lewenstyl sterker as die kulturele bewussyn as Afrikaner. Nogtans is daar ‘n hele paar wat as enkelinge sterk deelneem aan die saak van Afrikanervryheid in Suid-Afrika en wat finansieel en met kundigheid bydra tot Orania.
Die laaste en dalk belangrikste faktor is die houding en toestand van die moederland. Behalwe lippetaal, hoofsaaklik tydens die Mandela-bewind, en ‘n vae klousule oor selfbeskikking is daar niks waarmee die regering enigsins die Afrikaner tegemoet gekom het ten opsigte van outonomie of selfbeskikking nie. ‘n Vreedsame, onderhandelde afskeiding of groter outonomie lyk onwaarskynlik. Meer waarskynlik is ‘n geval van ‘n vervallende staat wat vir volke geleentheid bied om selfstandig te (moet) raak as hulle nie saam met die staat wil ondergaan nie. Alhoewel staatkundige selfstandigheid tans vêr lyk, is Suid-Afrika vinnig besig om op talle terreine te verval en dwing dit die Afrikaner om eenvoudig saam te staan en sekere funksies self te vervul, soos voorsiening van basiese dienste, veiligheid en onderwys. ‘n Vervallende staat verminder eerstens die burgers se emosionele binding aan die staat, veral die van ’n reeds gemarginaliseerde minderheid en is tweedens al hoe minder in staat om groeiende selfstandigheid en selfs afstigting te keer.
As ek my sin behuising en die finansies gehad het was ek lank reeds in Orania,ek sien dit huidiglik as die enigste werkbare oplossing vir nou.Die behoud van my taal,kultuur en geloof is vir my van kardinale belang vir ons voortbestaan.Alhoewel ek verblyfreg toestemming het in Orania al moet ek dit 6 maandeliks hernu is my langtermyn beplanning om myself daar te vestig tot die Vader my kom haal.
Gaan 500 000 Afrikaners in Orania nie n bietjie beknop wees nie? Waar gaan almal werk…..en indien hulle moet boer vir n lewe,sal daar genoeg landbou grond vir almal wees?
Alexander, Orania sal nie 500 000 Afrikaners kan akkommodeer nie, maar ek praat van die Noordwes-Kaap, dus ‘n groter stuk as die huidige Orania. Orania se strategie is wel om meer mense op minder ruimte te vestig soos wat dit wêreldwyd geskied met verstedelikking. Kyk maar hoeveel mense op relatiewe klein oppervlakte in stede woon, en nog steeds ‘n gehalte lewe het (ek praat van Westerse stede, nie van krotbuurte nie). Niemand sê dat landbou die enigste of selfs die hoofbron van inkomste moet wees nie. Trouens, al hoe minder mense maak hulle bestaan uit landbou, ook in Orania neem ander bedrywe soos dienste en vervaardiging toe teenoor landbou wat staties bly.
Sebastian, ek het ‘n vraag en weet dat hierdie dalk nie die forum is om so ‘n vraag te vra nie, maar dit dwaal al ‘n rukkie in my kop. Ek merk geruime tyd al op dat daar by die FAK (dalk ‘n denkrigting by Solidariteit?) redelik baie geskryf word oor kulturele outonomiteit. ‘n Studie rapport, deur ‘n aantal navorsers, het al ‘n paar maande gelede verskyn, en die afgelope week ‘n verslag van dr. Bertus de Villiers (http://www.standpunte.co.za/te-vroeg-of-te-laat-vir-kulturele-selfbeskikking-in-suid-afrika/). In die meeste gevalle waarna in die rapporte verwys word, wil dit lyk of die betrokke groepe ‘n meerderheid in hulle eie gebiede is. My gevoel is dat sonder ‘n gebied waar Afrikaners ‘n meerderheid is en ‘n mate van outonomiteit geniet, kulturele selfbeskikking nie troos gaan bied nie – of verstaan ek hulle kulturele selfbeskikking verkeerd? Is daar by die Oraniabeweging enige standpunte oor kulturele outonomiteit/selfbeskikking?
Faan, Orania focus op die idee van selfbeskikking in ‘n eie grondgebied, maar ons is inderdaad ook betrokke by organisasies wat Afrikaners as minderheid waar hulle is prober akkommodeer, soos VF+, FAK, Solidariteit, Afriforum. Die VF+ het nogal heelwat navorsing gedoen oor verskillende vlakke van outonomie, sowel territoriaal asook kultureel. Die probleem met kulturele outonomie is dikwels dat dit afhanklik is van die goedgesindheid van die regering van die dag. Kulturele outonomie word deur wetgewing beskerm, byvoorbeeld ‘n gewaarborgde universiteit en skole in die taal van die minderheid, beheer oor kulturele instellings soos monumente en museums deur die minderheid. In Europa werk dit nogal heel goed want minderhede word as integrale bestaandeel van die staat beskou. Die ANC het egter ‘n sosialistiese gelykmakingsbeleid wat geen verskille wil erken nie, of verskille as struikelblokke sien wat verwyder moet word. Kulturele outonomie kan wel geskied as Afrikaners bereid is om dit te privatiser. Dit wat Solidariteit doen gaan eintlik in die rigting, naamlik om deur private befondsing die instellings te skep wat nodig is om ‘n volk te handhaaf.