fbpx

Soos seker meeste ondersteuners intussen weet is Orania besig met ʼn projek om ʼn elektroniese Ora in te stel. Dit maak ons en ons vriende opgewonde, maar het ook al velle, oningeligte kritiek tot gevolg gehad.

Voor daar verkeerde persepsies ontstaan moet ons dalk net eers weer verduidelik waaroor dit gaan en waaroor dit nie gaan nie.

Ten eerste: Orania gaan nie ʼn kripto-geldeenheid soos Bitcoin skep nie. Ons moet besef dat Orania ʼn gewortelde, inherent konserwatiewe gemeenskap is en dat iets soos “fantasiegeld” sekere alternatiewe ekonome opgewonde maak, maar deur die meerderheid mense met skeptisisme bejeën sal word. Bitcoin is ʼn virtuele geldeenheid van ʼn virtuele gemeenskap internet-begeesterdes, maar sal nie vir die spreekwoordelike tant Sannie en oom Koos werk nie. Bitcoin het ook sy oorspronklike doel verloor, naamlik om ʼn kripto-geldeenheid te wees. Intussen is dit ʼn spekulasieobjek.

Dit gesê, het Orania wel die progressiewe stap geneem om in 2004 ʼn plaaslike geldeenheid te skep, die Ora, na deeglike beraad met alternatiewe ekonome soos Norman Reynolds en prof. Johan van Zyl, onder andere (al twee is intussen oorlede). Die Ora werk in Orania en word orals aanvaar, alhoewel nog steeds nie almal dit ewe veel gebruik en die voordele insien nie. Die voordele is dat geld plaaslik bly sirkuleer, omdat die Ora net in Orania geld. Waar geld bly sirkuleer en nie uitvloei nie, word meer omset geskep, meer besigheid gedoen en meer ekonomiese selfstandigheid gekweek. Ander voordele is die groter veiligheid, want rowers kan dit nie buite die gemeenskap gebruik nie, en die feit dat die Rande, wat elke Ora dek, in die bank bly en rente verdien. Die volle potensiaal van die Ora is egter nog nie naastenby ontsluit nie.

Met die Ora wat nou al 13 jaar werk is die volgende stap nou die elektroniese Ora. Die rede is voor die hand liggend: oor die algemeen betaal orals in die wêreld meer en meer mense met elektroniese geld, byvoorbeeld in die vorm van krediet- en debietkaarte of elektroniese bankoorplasings (EFT), as met kontant, omdat dit meer gerieflik en ook veiliger is. Bitter min mense trek nog fisies geld oor die toonbank van ʼn banktak, en die banke ontmoedig dit deur hoë fooie. Dit bind personeel (wat ʼn salaris verdien) wat eerder ander werk kon doen. Daarom is feitlik alle kontantonttrekkings deesdae per OTM, maar selfs dit sal vorentoe vervang word deur elektroniese betalings, aangesien deesdae feitlik orals kaartmasjiene staan.

Dieselfde stap moet nou met die Ora ook gedoen word: pleks om bank toe te moet ry, in die tou te staan en geld te trek tydens die toonbankure kan Oraniërs vorentoe elektronies met Ora betaal. Wat dit anders maak as die elektroniese betaling met Rande via kaarte of EFT is dat die banke as tussenganger uitgeskakel word en daardeur ook bankkoste gespaar word. Elke kaarttransaksie kos geld, wel net ʼn paar Rand, maar oor die maand bereken is dit heelwat. Die elektroniese Ora-transaksies sal geen, of ʼn minimale fooi hê en om met elektroniese Ora pleks om met elektroniese Rand (in die vorm van kaarttransaksies of EFT’s) te betaal sal jou dus geld spaar. Terwyl by elektroniese Randtransaksies kommersiële banke die tussengangers is en vir die diens fooie hef, sal die oorplasing van Oras geskied deur middel van ʼn selfoontoepassing. Die tegnologie is beskikbaar en die ekonome van Efficient Group, Prolokus en Andile wat tans die implementering van die e-Ora voorberei, het reeds ʼn veilige en goed werkende tegnologie gekies. Soos wat jou elektroniese banktransaksies op ‘n bankstaat sigbaar is, sal die e-Ora transaksie deur middel van die veelbesproke block chain gedokumenteer word, wat dan in Orania op sekere plekke gehuisves sal word. Die block chain is ʼn soort elektroniese transaksieregister wat onafhanklik van die banke funksioneer.

Orania sal die eerste plek in Suid-Afrika wees wat nie net ʼn plaaslike geldeenheid gebruik nie, maar ook sy elektroniese weergawe, wat nog baie meer geleenthede bied as die papier-Ora. Die fisiese Ora sal egter nog steeds voortbestaan en e-Ora en papier-Ora sal langs mekaar funksioneer.

Die Ora, of dit in sy papiervorm of elektroniese vorm gebruik word, is gekoppel aan die Rand en word daardeur ook deur die Reserwebank gelegitimeer. Dit is dus geen kripto-geldeenheid nie. Wat die toekoms egter inhou, weet ʼn mens nie. As die Rand soos die Zimbabwe-dollar heeltemal in duie stort sal Orania sy eie geldeenheid moet instel. Die strukture is dan reeds in plek en die ondervinding met ʼn geldeenheid wat net plaaslik geld sal dan van groot waarde wees.