Dit is verblydend dat die regering blykbaar insien dat kernkragsentrales tans nie vir Suid-Afrika haalbaar is nie en dat met die nuwe konsep-kragplan die kernkragsentrale-bouprogram eers op die lange baan geskuif is. Eers in 2037 sal nuwe kernenergie tot die huidige energiemengsel toegevoeg word, maar die plan is dan om tot 2050 30% van kragvoorsiening deur kernkrag te verskaf. Die gesegde is: “Jy moet eers kruip voor jy kan loop”. Kernkrag is ʼn hoogs doeltreffende, maar ook hoogs gevaarlike tegnologie en dit is nie toevallig nie dat dit ʼn tegnologie is wat veral in gevorderde, Eerste Wêreld
lande gebruik word. Miskien is dit juis om die rede dat Suid-Afrika sy kernkragvermoë wil uitbou, om vir die wêreld iets te wys, maar gelukkig is dit tans veral finansieël nie haalbaar nie. Suid-Afrika het reeds, as enigste land in Afrika, ʼn kernkragsentrale (Koeberg), maar dit is geskep onder ʼn baie meer doeltreffende en gedissiplineerde bedeling as die huidige een. ʼn Mislukking op die terrein van kernkrag kan egter nog meer rampspoedige gevolge hê as die onlangse Eskom-debakel, wat enige tyd weer kan uitbreek. As ʼn steenkool-kragstasie ontplof is dit erg genoeg (die ergste skade is die verlies aan kragopwekkingsvermoë), maar die ontploffing van ʼn kernkragstasie veroorsaak enorme skade aan mens en natuur.
Die huidige sterk steun op lae gehalte steenkool vir kragopwekking (tans 81% van die land se energiemengsel) is nie die oplossing nie, maar tans is daar geen korttermyn-alternatief nie. Selfs in ʼn gedissiplineerde, ontwikkelde en vooruitstrewende land soos Duitsland het die oorskakeling van konvensionele krag na alternatiewe, herwinbare krag (son, wind, water en ander) talle probleme meegebring. Suid-Afrika kan egter baie meer doen om ʼn groter deel van sy energie deur alternatiewe krag op te wek, veral as in ag geneem word hoeveel son in die grootste deel van die land skyn. Die omstandighede is so veel gunstiger in Suid-Afrika as in ʼn reënerige en koue land soos Duitsland, waar al meer as 20% deur alternatiewe krag voorsien word, terwyl dit in Suid-Afrika tans net om en by 3% is. Selfs vir die toekoms speel alternatiewe krag ʼn ondergeskikte rol in Suid-Afrika, met slegs 24% kragopwekking uit wind- en sonkrag wat beplan word vir 2050.
Ook die regering se opgewondenheid oor die ontginning van skaliegas, wat met hidrokraking gepaard gaan, is misplaas. ʼn Onlangse verslag van die WNNR en nader navorsingsinstitute gooi koue water op die regering se bewering dat dit veilig is, baie werksgeleenthede skep en die land onafhanklik van olieinvoer kan maak. Die hidrokraking, waardeur skaliegas ontgin word, is nes kernkrag ʼn gevaarlike tegnologie met groot risikos vir mens en natuur, en dit is ook nie ekonomies so winsgewend soos wat voorgehou word nie, veral met ʼn stabiele olieprys en die moontlikheid dat daar vorentoe tegnologie sal ontwikkel word wat olie en gas toenemend kan vervang. Onlangs het ek ʼn batteryaangedrewe klein vragmotor hier in Orania gesien, wat blykbaar nou kommersieel vervaardig gaan word (ongelukkig nie by ons nie). Een of ander tyd moet die brandstofaangedrewe enjin (die beginsel is al meer as 150 jaar oud) vervang word met ʼn heeltemal nuwe tegnologie. Die stoorvermoë van alternatiewe krag was nog altyd die achilleshiel van alternatiewe energie, maar op die terrein van batterye is daar groot vordering.
Orania kan in Suid-Afrika op die voorpunt wees van die nuwe ontwikkeling, ons het die son, ons mense is omgewingsbewus en ons moet ons selfstandigheid en onafhanklikheid verhoog. Die finansies is tans nie daarvoor beskikbaar nie, en daar is tans dringender infrastruktuurprojekte. Energieonafhanklikheid, selfs energieuitvoer moet egter op ons radar bly. Suid-Afrika is polities, ekonomies en tegnologies dikwels een van die wêreld se agterosse, maar Orania dink en doen vooruit en beplan vir die toekoms.
Mnr Biehl is reg oor kernkrag: dis te duur en S A het vandag net eenvoudig nie die tegniese vermoë om n nuwe kragstasie te bou nie. Die grootste fout het egter gekom in ongeveer 1985: Koeberg was beplan vir dubbel sy huidige kapasiteit, maar om een of ander rede het Eskom en/of Dept Energie besluit om eerder steenkool-kragstasies te bou: die bekende 6-pak met 6 turbines van 600 MW elk. Ses (6) in total.
Ons het destyds n hoogs opgeleide span mense gehad wat Koeberg II kon bou en boonop was die Rand destyds sterker as die Dollar. Ons kon destyds n paar Koeberg’e staangemaak het.
Ek stem saam dat die huidige planne n blote poging is om meer en meer geld in sekere mense se sake te kry.
Sover alternatiewe energie betref, het ek nie so lank gelede nie op RSG se Saampraat program gesê dat son- en windkrag in SA n katastrofiese bedrogspul is. n Brief met dieselfde strekking het onlangs in Die Burger verskyn.
Alternatiewe energie in SA het gesterf toe Eskom in 1986 die boere poel-stelsel ingestel het waarvolgens elke plaaspunt in die land twee Kilometer kraglyn verniet gekry het. In die tydperk 1986-1992 is 142,000 sulke punte gebou onder die poelstelsel en daarna is nog duisende gebou onder verskeie skemas.
Reeds in 1981 het ek artikels in Landbouweekblad en Farmers Weekly gehad oor verskeie son-, water- en windstelsels op plase in die land. Al hier installasies is vernietig onder Eskom se aanslag.
Ek het destyds die betrokke Minister van bedrog beskuldig, maar selfs dit het geen reaksie uitgelok nie….hy het darem ontvangs van die brief erken. n Brief aan die Staatspresident het n einde gebring aan die poelstelsel, maar die skade was gedaan.
Sonkrag is vernietig. En wat nou aangaan is absolute bedrog.
Ek was so 25-30 jaar gelede op Orania saam met Mnr Pat Downey van Hofmeyer om te kwoteer vir water-turbine in die Oranjerivier, maar dit het doodgeloop.
Mnr Downey is bereid om weer opmetings te kom doen en n kwotase te gee vir R5,000 plus sy vervoerkoste.
Dit is die enigste alternatiewe energie wat Orania behoort te oorweeg
Dankie vir die terugvoering van ‘n kundige. Vir my as leek sou dit wel lyk asof son die antwoord is, selfs al is daar die beperking dat die son nie in die nag skyn nie. Wat die waterwiel betref is dit eintlik al redelik vroeg ondersoek maar wetgewing maak dit moeilik omdat die vloei van ‘n rivier nie belemmer mag word nie, en die rivier vloei ook taamlik stadig. Deesdae het ons permanent wind, maar windkragpogings is ook al weer laat vaar want daar is ook tye waar daar geen wind is nie.
Baie interessante artikel! Sonkrag moenie uitgesluit word as ‘n potensieële
oplossing nie – gekoppel met ‘n klein pomp-opgaarskema (Palmiet b.v), kan dit goed werk.
Sebastiaan ek kom nou al 35 jaar met alternatiewe energie saam, tewens sedert 1981 is dit my enigste bron van inkomste.
Ek glo nie daar is n plek in die wereld waar die wind konstant genoeg waai om n woonhuis permanent van krag te voorsien nie. MAAR daar is bitter min plekke in die wereld waar die son elke dag skyn.
Die oplossing is groot batterye om deur die nag te voorsien en ook om voorsiening te maak vir bewolkte dae. Selfs dit werk nie 100% nie.
Die ideal is natuurlik om son en wind te kombineer met groot batterye dan het jy n beter kans.
So het Professor Wessels van UOVS op sy plaas Krapfontein 50 Km suid van Bloemfontein sedert 2006 n son- en windkragstelsel opgebou. Tans het hy 5 Kw sonpanele en 4 Kw windlaaiers (n 1 Kw en n 3 Kw) Sy batterye kan omtrent 2 dae se krag lewer sonder dat dit gelaai word. Hy het n 3 Kw kragopwekker wat genoeg krag kan voorsien in noodgevalle.
Sedert 2006 was dit nooit nodig om die enjin te gebruik nie, daar was net eenvoudig altyd genoeg krag van die son en wind. En hy het daaglikse rekords van alles sedert 2006.
Maar toe gebeur die laaste week van Maart 2015 met bewolkte weer nagenoeg elke dag en die wind is ook maar pap. Die batterye kon vir n paar dae voorsien want daar was tog nog bietjie gelaai.
Tot 1 April 2015. Die wind bly weg en die son bring bitter min krag. Vir 8 dae agtereenvolgens moes daardie enjin vir ure elke dag loop……vir die eerste keer in 9 jaar.
Presies om hierdie rede rede sê ek dat die huidige investering in wind- en sonkrag in SA n bedrogspul is: JY KAN VIR ESKOM NOOIT MAAR NOOIT AFSKAKEL NIE: Die son en wind is nooit konstanr genoeg om Eskom te vervang nie. Reken hierby dat dit 3-6 weke neem om n steenkool kragstasie aan te skakel en dit behoort vir enigeen duidelik te wees dat son- en windkrag nooit in SA suksesvol aangewend kan word nie.
Behalwe natuurlik waar Eskom nie aangelê is nie soos by Prof Wessels. En daarom het Eskom gesorg dat daar n kraglyn na elke plaas in die land gebou word: om seker te maak alternatiewe energie kry nooit n vastrapplek in SA nie
Energie mengsel
Ek het ‘n aandeel in ‘n twee verdieping kantoorgebou in Kempton Park.
Omdat dit ‘n kommersiële eiendom is, is elektrisiteit besonder duur – bykans dubbel van wat ‘n residensiële gebruiker betaal.
Ludwig Everson het ’n ontwerp gedoen binne die volgende parameters:
1. Krag word gedurende die dag benodig – minimale gebruik na ure
2. Voorsien genoeg krag vir die gemiddelde gebruik – sonder inagname van lugverversorging of verhitting
3. Oortollige krag kan nie aan die netwerk gelewer word nie maar krag tekort kan van die netwerk bekom word
Ludwig het met die volgende voorlopige ontwerp gekom:
1. Sonpanele op 70% van die beskikbare dak oppervlakte
2. Kraglewering voldoende vir die basislading gedurende die dag – tekort vanaf netwerk
3. Gelykbreekpunt na omtrent 5 jaar
4. Geen stoor kapasiteit (batterye) vir oortollige gebruik of vir gebruik wanneer die son nie skyn nie.
Dit is ‘n baie aantreklike voorstel maar dit kan alleenlik werk in tandem met die munisipale netwerk.
Die stelsel sal baie duurder wees as daar vir piek gebruik en vir gebruik wanneer die son nie skyn voorsiening gemaak word.
Langsaan is ‘n tien verdieping woonstel kompleks vir jong werkendes.
1. Die kragverbruik is hoofsaaklik in die aand.
2. Die dak oppervlakte is groot genoeg vir PV panele om vir hoogstens twee verdiepings krag te voorsien.
3. Die krag sou gedurende die dag in batterye gestoor moet word omdat die kragverbruik hoofsaaklik in die aand plaasvind
4. Omdat die netwerk krag teen goedkoop residensiële tariewe lewer, is dit onwaarskynlik dat die PV krag ooit by ‘n gelykbreekpunt sal kom
In die geval van die kantoorgebou is sonkrag en toegang tot die netwerk ‘n praktiese en ekonomiese opsie maar nie so met die woonstelgebou nie.
Met die hoë bevolkingsdigtheid en nywerheidskonsentrasie in Gauteng, twyfel ek of wind en sonkrag in genoegsame en prys mededingende vlakke opgewerk kan word as wat die geval is met steenkool of kernkrag.
Prof Wessels se kragstelsel: Ek dink 8 dae uit 3285 dae (9 jaar) is glad nie sleg nie. Versprei hierdie 8 dae se brandstof koste oor 3285 dae en dit is nalaatbaar.
Soos almal weet daar is 2 maniere om elektries minder afhanklik te raak:
1) Gebruik minder
2) Maak jou eie
Ek het 5 jaar gelede bv ‘n hitte uitruiler installeer vir my warm water en daarmee baie geld gespaar (na 3 jaar is die Rk10 aankoop koste verhaal) en so punt (1) implementeer.
Tans vind ek die kapitaal uitleg vir ‘n tuis sonkrag stelsel nog nie die moeite werd – die huidige ESKOM elektrisiteit voorsiening in ons area is tans betroubaar. Die koste van ESKOM elektristeit kWh (%) neem egter vinniger toe as die koste van sonpaneel stelsels (%). Die sonpanele se tegnologie/effektiwiteit verbeter ook gaandeweg. Mens moet maar gereeld weer die somme maak – ‘n aanduiding te gee van wanneer die punt bereik word waar dit die moeite werd raak! Bv by watter ESKOM kWh koste sal ‘n windlaaier stelsel die moeite werd raak om te implementeer. Ek dink baie ingenieurs het al die somme gemaak en sal graag wil hoor wat die antwoorde is!