Vroeg verlede Vrydagoggend het die trane oor die wange van Christine Amanpour, die bekende CNN-joernalis, geloop. Amanpour, deel van die ou orde op nuustelevisie, kon tydens ’n regstreekse uitsending vanuit Londen haar skok en teleurstelling met die uitslag van die referendum oor die Verenigde Koninkryk se lidmaatskap van die Europese Unie, nie keer nie.
Amanpour was nie alleen nie. Sou jy vroeg Vrydagoggend tussen televisiekanale skakel sou jy van die een skokbeeld na die ander gaan. Die pyn was sigbaar op die gesigte van joernaliste en kommentators wat almal geglo het dat die gewone mense in Brittanje nie sovêr sou gaan om op te staan en te sê: Genoeg is genoeg nie.
Die groepering van politici, sakelui, akademici en skyn elitistiese denkers wat oortuig was dat ’n meerderheid van kiesers sou stem om in die EU te bly, kon Vrydagoggend nie hul skok en teleurstelling keer nie. Daar was werklik tussen hierdie mense die oortuiging dat die meerderheid van Britte soos getroue stemvee hul sogenaamde goeie raad sou volg.
Toe die Europese Unie na die Tweede Wêreldoorlog tot stand gekom het, was die bedoelings suiwer. Europeërs moes nooit weer die wapen teen mekaar opneem nie. Deur die skep van ’n organisasie met gedeelde belange sou samewerking en vertroue geskep word, wat sou verhoed dat Europa se verlede van bloedige oorloë herhaal sou word.
Wat het sedertdien gebeur? Soos wat die EU in Brussel, België gevestig geword het, het die burokrate die een plan na die ander beraam om politieke en ekonomiese funksies en uiteindelik mag na hulself op te wentel. In 1952 is ’n Europese hof in Luxemburg ingestel en sedertdien moes talle Europese lande sien hoe beslissings van hul eie howe sekondêr tot beslissings van die Hof van Justisie van die Europese Unie gestel is.
In 2002 is die Europese geldeenheid, die Euro, ingestel en monetêre eenheid in Europa is as ’n belangrike prioriteit geïdentifiseer. Sedertdien het talle lande in Europa berou ontwikkel oor hul besluit om hul eie geldeenheid vir die Euro te verruil. In 2014 het die Europese Sentrale Bank sy nuwe hoofkantoor in Frankfurt, Duitsland betrek. Die gebou wat aanvanklik 500 miljoen Euro moes kos het teen sy voltooiing ’n allemintige 1,2 miljard Euro gekos.
Vandag werk byna 200 000 mense vir die Europese Unie en al sy burokratiese filiale en afdelings. Die Europese Unie se jaarlikse begroting is byna 150 miljard Euro wat deur die 28 lidlande betaal moet word. Die sowat 350 miljoen Pond per week wat deur die Britte aan die EU betaal is, sal binnekort deur ander lidlande opgemaak moet word.
Vandag sien ons in talle Europese lande hoe begrotings op bejaardesorg, onderwys en veiligheid besnoei word, hoe onwettige immigrante oor grense stroom en hoe besluite oor die lot van Europese volkere deur burokrate in Brussel geneem word. Sewentien miljoen Britte het verlede week besluit dat hulle genoeg hiervan gehad het. Die skynelite van verontwaardigdes sal vinnig moet besef dat hierdie net die begin van die herstrukturering van verhoudinge in Europa is.
Elkeen na en vir sy eie. Opwindende politieke tye. Ek swaai sommer ‘n Vryheidsvlag.
Dit is wat gebeur wanneer jy net na die een kant van die saak kyk, soos wat die liberales doen. “Ons sal mekaar NOOIT weer skiet nie”, was seker die oorwegende faktor. Die ander oorwegings was nie belangrik genoeg nie. Blykbaar ken hulle nie die wet van die pendulum nie.
Daar is ‘n paar probleme wat ek het met hierdie artikel het. Eerstens word daar gespog met ‘n aantal amptenare van die Europese Unie. Tweedens word daar gespog met die kantoorgebou van die Europese Sentrale Bank. Derdens word die Europese Hof genoem. Vierdens is daar die bedrag wat die Britte aan die EU moet (of moes) betaal. Al drie argumente is onjuis.
Eerstens het die Europese Unie geen 200 000 eie amptenare nie. Die EU het slegs 40 000 eie amptenare, wat verdeel is oor 28 departemente. As jy die koffie-juffroue, die bewakers en die skoonmakers in oënskou neem, is die totale aantal slegs 50 000. In vergelyking: die Nederlandse nasionale owerheid het 120 000 amptenare. Die getal van 200 000 is die 50 000 amptenare én ongeveer 130 000 nasionale amptenare uit 28 lidlande, wat een of meer keer per jaar na Brussel reis om te onderhandel oor nuwe beleid. Nuwe beleid van die EU word slegs ontwikkel deur nasionale amptenare en as dokument na die Europese Kommissie gestuur nadat die Raad van Nasionale Ministers goedkeuring gegee het. Daar is dus geen manier dat die Europese Unie “eie” beleid maak, sonder goedkeuring van die meerderheid van die lidstate nie. Die Europese Kommissie mag slegs hierdie beleid – wat is ooreengekom deur die nasionale amptenare en goedgekeur is deur die Raad van Nasionale Ministers – uitvoer.
Tweedens word daar die Euro en die Europese Sentrale Bank genoem. Die ESB en die Euro is geen deel van die Europese Unie nie. EU-lidstate wat die Euro wou oprig, het ‘n nuwe unie opgerig: die Europese Monetêre Unie (EMU). Die EMU is slegs verwant aan die EU, maar val nie onder toesig van die EU nie. Die EMU het ook geen eie gesamentlike verteenwoordiging nie (soos die EU-parlement), wat die invloed van die EMU-lidstate nog groter maak.
Derdes word daar oor die Europese Hof (van Justisie) gepraat. Daardie hof het slegs beperkte bevoegdhede: dit kan net toets aan verdrae van die Europese Unie. Dit kontroleer of EU-afsprake goed ingevoer is in alle lande. Daardie afsprake is mos goedgekeur deur die EU-lidstate self. Die hof waarteen die meeste weerstand is, is die Europees Hof vir Menseregte wat onder die Raad van Europa (let wel: dis nie die EU nie) val. Die Raad van Europa is ‘n internasionale organisasie waar byvoorbeeld ook Rusland, Turkye en Oekraïne lid is.
Dit is waar dat die Britte 350 miljoen pond per week (18,2 miljard per jaar) aan die EU moet betaal. Dit is egter nie die volledige storie nie. Want die meeste geld wat die Europese Unie ontvang, word terug na die lidstate gestuur. Die landbousubsidies vir boere is 40% van die totale EU-begroting en bedra ‘n massiewe 42 MILJARD euro per jaar. So ontvang die Britte meer as 150 miljoen pond per week. Hulle betaal netto geen 18,2 miljard per jaar nie, maar “slegs” 9,8 miljard. Op ‘n jaarlikse Britse begroting van 772 miljard pond is 9,8 miljard ‘peanuts’ (1,2% van die begroting).
Dit is orraait om teen die EU te pleit, want ja, die magsblok het verskeie nadele. Gee egter wel regte argumente, soos soewereiniteitsoordrag, stadige bestuur en die noodsaak om konsensus te kry.
Ek dink Afrikaners moet die EU se voorkoms nie vergelyk met die sentralisme van die huidige ANC-regering nie, want die EU is allermins sentralisties. Die status van die EU is eerder soos ‘n permanente KODESA-vergadering.
Soos Carel Boshoff gister te reg gesê het: hierdie is die begin van die einde van die hegemonie van linkse meningsvormers wat sedert die 1960’s in beheer gekom het.