fbpx

Baie word deesdae gepraat van die Westerse Beskawing en die Westerse waardes. Dit het natuurlik te doen met die aanslag op dié beskawing deur die stroom Moslem-immigrante uit die Midde-Ooste en Afrika. Ek wil nie weer oor die “botsing van beskawings” skryf nie, ek het dit reeds gedoen. Dit is egter belangrik om die Westerse beskawing en grense van beskawings kortliks te beskryf, omdat daar deesdae so gereeld daarna verwys word en almal iets anders daarmee bedoel.

Elke volk het sy eie kultuur, gewoontes, literatuur, kuns ensovoorts, maar is gewoonlik ingebed in ‘n beskawing wat volke met mekaar verbind. Daarom dat prof. Samuel Huntington ook gepraat het van die botsings van beskawings, nie van volke of state nie. Beskawings het gewoonlik ‘n baie langer lewensduur as state en selfs volke. Nogtans het beskawings ook al vergaan, maar dikwels leef hulle gedeeltelik voort in hulle opvolgbeskawings. Beskawings is ook nie staties nie maar verander, word beinvloed en ervaar dekadensie en herlewing. Ter will van beter begrip wil ek kortliks ‘n paar beskawings noem, om die verskil teenoor lande of volke duidelik te maak. Prof. Huntington onderskei die volgende agt beskawings:

Ten eerste uit ons perspektief die Westerse beskawing, waaroor ek later meer sal sê. Sy ontstaan was in Europa, maar het met die verspreiding van Europeërs na ander wêrelddele soos Amerika en Australië en selfs Suid-Afrika ook daar wortel geskiet. Binne die Westerse beskawing is daar weer onderverdelings tussen die Noord- en Wes-Europese oftewel Germaanse kultuursfeer, die Meditereense of Romaanse kultuursfeer en die Oos-Europese of Slawiese kultuursfeer. In watter mate laasgenoemde, met sy sterk invloed vanaf Sentraal-Asië, as deel van die Weterse Beskawing gereken kan word, is in elk geval debatteerbaar. Rusland word dikwels as eie beskawing gereken, met die Oos-Europese state wat op die breuklyn tussen die Slawiese en Westerse sfeer lê. Latyns-Amerika, alhoewel dit sterk deur die Meditereense kultuur beinvloed is en daar Europese tale (Spaans, Portugees) gepraat en die Christelike godsdiens aanhang word, word nie as deel van die Weste gereken nie, maar as eie beskawing.

Verder is daar die Midde-Oosterse beskawing, wat van Noord-Afrika tot in Sentraal-Asië strek en Islam as die gemene deler het. Verder Suid is die beskawing van Sub-Sahara Afrika of Swart Afrika. Asië het verskeie beskawings wat duidelik onderskeibaar is, soos Sjina, Japan, die Suid-Oos-Asiatiese streek (met Boeddhisme as hoofgodsdiens) en Indië en sy buurstate waar Hindoeїsme domineer. Elke beskawing het sy eie breë kenmerke wat hulle onderskei van ander beskawings, soos die godsdiens, die taalgroep en skrif, die argitektuur, die filosofie en die kuns. Natuurlik is daar ook variasies en verskillen tussen lande en streke binne die beskawings, maar die duidelikste verskille is tussen beskawings.

Binne elke beskawing is daar die gewone, alledagse lewe: gesinne wat saamwoon, die pa (en soms ma) wat werk en geld inbring, kos wat gemaak word, kinders wat opgevoed word, huise wat gebou word om in te woon, ontspanning ensovoorts. Wat beskawings egter laat uitstaan is die hoogkultuur wat binne hulle ontwikkel het en wat in stand gehou moet word. Die hoogkultuur is dit wat meer is as die gewone lewensnoodsaaklikhede en die basiese, dit wat ‘n beskawing uitmaak en wat by ander beskawings bewondering gaande maak en namaak aanwakker en wat binne die eie beskawing trots en identifikasie stig. Dit is dinge soos skeppende kuns, literatuur, argitektuur, die godsdiens en filosofie. Marxiste en ander materialiste praat juis veragtelik van die “kunsmatige superstruktuur” wat geskep is deur die elite om die armes te onderdruk en materialiste, of hulle Marxiste of globaliste is, wil juis die kenmerke van beskawing vernitig omdat dit in die pad van gelykmaking en beheer oor alles staan. Die sogemaande “Kulturele Revolusie” in Sjina, wat juis kultuur vernietig het, of die Franse Revolusie is voorbeelde van dié neiging, asook die hedendagse barbaarsheid van IS, gepleeg in die naam van Islam, maar eintlik nihilisties van aard.

Westerse beskawing en Westerse waardes is nie net die antitese tot die Islam en tot die waardes van die Orient nie, iets wat dikwels in kort slagspreuks soos “verdraagsaamheid, demokrasie, menseregte/gay-regte/vroueregte, godsdiensvryheid” weergegee word. Dit is hoogstens ‘n paar vrugte (sommige vrot) van die laaste paar dekades.

Die Westerse beskawing is iets veel groter en kom ‘n lang pad. Dit is ook nie net politieke denke en waardes nie, dit sluit ook die godsdiens, literatuur, kuns, argitektuur, musiek en vele meer in, dit wat van ‘n beskawing ‘n beskawing maak, en nie net bloot ‘n samelewing nie. Die Westere beskawing se godsdiens is (ten spyte van grootskaalse sekularisasie) tradisioneel die Christendom, maar die denke is ook sterk deur die Griekse filosofie beїnvloed. Ook in die argitektuur is sowel die Antieke (Meditereense) Grieks-Romeinse invloed asook die Middeleeuse (en Wes- en Sentraaleuropese) Gotiese styl, wat al twee ware beskawingshoogtepunte verteenwoordig, feitlik orals sigbaar. Latere style soos die Renaissance en Historisme het aangeknoop by eersgenoemde style. Die klassieke musiek is een van die pêrels van die Weste, so ook sy skeppende kuns (ten minste tot en met die opkoms van nihilisme in die 20ste eeu).

Elke volk behoort binne sy beskawingsparadigma te streef na hoogkultuur, dit wat was te koester en daarop voort te bou. Hoogkultuur is ‘n skans teen verval en verrotting van binne.

Deel 2 gaan meer spesifiek oor die Afrikaner binne die Westerse beskawing.