fbpx
Orania se groei dra vrugte vir elke seisoen van die lewe.

Orania se groei dra vrugte vir elke seisoen van die lewe.

Orania maak baie mense se harte warm, en selfs sommige mense warm onder die kraag. Een ding bly egter seker – Orania groei teen ʼn snel!

Oraniërs en toeriste van die dorp ken al die bekende Oewerhotel, restaurant en spa teen die Oranjerivier, die verskeie lekker eetplekkies in die dorp, die heerlike dorpswembad, plaaslike bierbrouerye, die splinternuwe sportinstituut en ander besienswaardighede soos Orania se  Monumentkoppie. Dit is egter ʼn riem onder die hart (en kraag, vir sommiges) om te sien hoe daar in Orania, tot bate van Oraniërs in elke seisoen van die lewe,  gegroei, gebou en ontwikkel word.

Vir babas van drie maande tot peuters van vier jaar oud groei Orania se twee dag sorgsentrums Kieliepensie en Huppelkind, eersteklas dagsorgsentrums, geweldig. Huppelkind kyk na ongeveer 80 kindertjies wat liefdevol versorg word en in ʼn veilige, mooi, opvoedkundige omgewing kan speel.

Die twee skole, wat albei laer- en hoërskole is, se skoliere presteer op verskeie terreine en die CVO-skool is tans besig om ekstra klaskamers aan te bou, om die toenemende skolier-aansoeke te akkommodeer. Die nuut uitgebreide sportgronde van die skool spreek boekdele van ʼn lekker, lewendige skoolloopbaan in Orania.

Bo-Karoo Opleiding (BKO) het in 2019 die eerste voltydse groep studente ontvang en sedertdien so baie belangstelling gewek dat daar reeds planne vir verdere uitbreiding is. Die oprig van koshuise en die aanbieding van nog kursusse is in die pyplyn. Tans kan BKO studente ʼn nasionaal geakkrediteerde kwalifikasie in die volgende rigtings verwerf: elektries, bou en siviele konstruksie, loodgieter en gemeenskapsversorging. Hierdie kursusse bou egter nie net studente se kennis en vaardighede nie, maar die studentelewe by BKO is een wat ook die studente se Christelike en Afrikanerkarakter ontwikkel. In 2022 gaan BKO ook ʼn landboukursus aanbied en die grond vir ʼn eie proefplaas is reeds gekoop. Orania het ook sy eie haar-akademie, waar studente hulself as geakkrediteerde haarkappers kan bemagtig. Verder is daar reeds planne opgeteken om in die nabye toekoms nog tersiêre opleiding-instellings in Orania te bou.

Ontwikkelings, soos ʼn park by Gannabos se verblyf-eenhede, getuig van ʼn toename in jong werkendes wat hulself in Orania vestig. Al hoe meer verblyf-ontwikkelings word deur die 28 geregistreerde bouspanne in Orania, wat almal ver vooruit vol bespreek is, aangepak. Volgens Christo Conradie van OOM (Orania ontwikkelingsmaatskappy) is “Orania se eiendomsmark verbysterend goed”. Daar is gelukkig genoeg grond in Orania se besit om  alreeds ʼn bevolkingsgroei van 2000 inwoners, tot 10 000, te akkommodeer. Conradie sê die grond gaan vir die ontwikkeling van woonerwe, huurerwe en besigheidserwe gebruik word.

Die nuwe toring vir hoë spoed internet wat tans opgerig word is een van die vele bakens van vooruitgang wat dit vir jong werkendes makliker maak om Orania hul tuiste te maak. Stadsontwikkeling in die nabye toekoms gaan juis fokus op die stadskern, waar dit tans beplan word om drie groot geboue met kantoorspasie te ontwikkel. ʼn Blink toekoms vir die landbousektor word in Orania verwag, soos daar beplan word om al hoe meer handel- en diensgeleenthede aan Boere in die omgewing te bied. Die toerismesektor in Orania groei ook, en soos ekonomiese bedrywighede toeneem volg werksgeleenthede.

Karoosig Atreeoord is ʼn veilige hawe vir Orania se bejaardes. Hier is 10 wooneenhede en ʼn topklas versorgingsaal wat in ʼn personeelspan van 13 toegewyde werknemers se betroubare hande is. Daar is vier-en-twintig-uur versorging en die inwoners sê sommer spontaan hoe lekker hulle eet, en hoe goed daar na hulle gekyk word! Verdere uitbreiding en ontwikkeling word reeds beplan vir Karoosig Aftreeoord, wat ideaal naby aan Orania se mediese sentrum geleë is.

Die snelle bevolkingsgroei in Orania dien as katalisator vir instellings om infrastruktuur en diensteontwikkeling ten bate van baba, peuter, kleuter en kind, voort te sit.

Geskryf deur René Krüger

 

Herdenkings moet toekomsgerig wees.

Op 16 Desember word orals in Suid-Afrika Geloftedag herdenk, maar dit is nie meer ʼn amptelike Afrikanerfeesdag soos in die verlede nie. Deesdae is dit meer as ooit ʼn bewustelike keuse teen die anti-Afrikaner tydsgees in om Geloftedag te vier en te volhard met Afrikaner wees. By party Geloftefeeste neem die bywoning toe, by ander is dit ʼn gesukkel om mense bymekaar te kry.

Of ʼn kultuurfees of geskiedenisherdenking wegkwyn of sterker word hang af van die gees en gesindheid waarmee dit gedoen word. As ʼn herdenking net ʼn ritueel is, en as dit gedoen word as ʼn soort sterwensbegeleiding van ʼn volk of ʼn tradisie, wetende dat jonger generasies geen belang daarin en geen begrip daarvoor het nie, dan sal minder en minder daarby betrokke wil wees. Ook enige herdenkings van iets wat eintlik onverdedigbaar is, of wat deur die tyd ingehaal is, sal na ʼn ruk doodloop.

Dit is belangrik om op te let wat en hoe jy iets herdenk. Dit moet relevant bly vir volgende generasies. Dat Geloftedag nog elke jaar, soos op 16 Desember 1838 aan God beloof, herdenk word, is reeds van betekenis. Daar is tye van moedeloosheid van ʼn volk, waar net die werklik oortuigde mense aangaan met die herdenking, en tye waar ʼn golf van nasionalisme groot massas meegesleur het, soos met die honderdjarige Gedenktrek van 1938, maar Geloftedag het in die 180 jaar van sy bestaan nog elke jaar plaasgevind.

In die oë van swart nasionaliste is Geloftedag die viering van wit verowering, maar dit rym nie met die feite nie. Geloftedag was ʼn Goddelike ingryping om die Afrikaner, wat in die binneland uitwissing in die gesig gestaar het, te bewaar en te bevestig. Dit het vir die Voortrekkers nie daaroor gegaan om die Zulu-volk uit te wis nie, hulle wou hulle stuk land in Natal hê en het daarvoor die onderhandelde prys betaal. Eers die verraad en wrede moorde op die Voortrekkers het tot die Slag van Bloedrivier met sy ernstige gevolge vir die Zulu’s en Dingaan gelei, maar die Zulu-volk het onder ʼn ander koning voortbestaan.

In Orania neem die bywoning van die Geloftefees jaar na jaar toe, ook die entoesiasme waarmee dit aangebied word. Dit geld ook vir geleenthede daar rondom, soos die perdekommando-gedenkrit, vertonings van Voortrekkerlewe en die maak en dra van Voortrekkerklere. Dalk is dit omdat Orania ʼn toekomsgerigte gees uitstraal en ʼn positiewe boodskap het.

Die positiewe en toekomsgerigte boodskap van die herdenking van Geloftedag is dit: ons volk was al in moeiliker omstandighede as nou, ons sal weer opstaan en ons is reeds besig daarmee. God het ons destyds uitgehelp en as ons onsself verootmoedig, kan Hy dit weer doen en vir ons vryheid en voorspoed gee.

Alles is nie verlore nie en daar is nooit ʼn einde van die geskiedenis nie. Daar is ook geen einde aan ʼn volk nie, behalwe as die volk self besluit om te wil ophou bestaan.

‘n Nuwe sportbyeenkoms en die versterking van Afrikanerinstellings

0aDie afgelope naweek het ‘n redelike klein Afrikanersportbyeenkoms met groot simboliek plaasgevind. Die eerste onder een-en-twintig Bokkieweek rugbytoernooi het in Orania plaasgevind. Byna 150 rugbyspelers uit ses streke van die land het aan hierdie eerste byeenkoms van sy soort deelgeneem.

Bokkieweek is reeds ‘n bekende naam. Jaarliks gedurende die winterskoolvakansie neem byna 3000 Afrikanerkinders aan hierdie nasionale rugby-, netbal- en hokkietoernooi deel. Afrikaner Volkseie Sport (AVS), wat die Bokkieweek aanbied, vier vanjaar sy vyf en twintigste verjaardag.

Orania, waar die toernooi plaasgevind het, is ook vanjaar vyf en twintig jaar oud. Behalwe vir goeie rugby wat by die byeenkoms plaasgevind het, kon AVS en Orania dus ook saam hul eerste vyf en twintigjaar vier.

Die onder een en twintig toernooi is moontlik gemaak deur die borgskap en visie van AfriForum en dié instelling se leierskap. Op die sportterrein soos op talle ander terreine het politieke inmenging en diskriminerende kwotastelsels die afgelope paar jaar Afrikaners negatief geraak.

Afrikaners was nog altyd lief vir sport en soos in talle ander kulture bied deelname aan sportgeleenthede die geleentheid aan mense om van jongs af die dissipline wat sport vereis, te bemeester. Sportbyeenkomste bied egter ook die geleentheid om jou kultuur en identiteit te vier.

Selfs op die hoogste internasionale vlak soos die Olimpiese Spele en sokker-, rugby- en krieketwêreldbekerbyeenkomste vier mense hul kultuur en identiteit. In multikulturele samelewings kan verskillende kultuurgroepe of toegelaat word om met selfvertroue hul identiteit in die openbaar te vier of kan hulle ontmoedig en selfs aangevat word indien hulle dit doen.

In Suid-Afrika sien ons reeds vir jare hoe Afrikanerkultuur tot die private beperk word. Afrikanerjongmense kan nie meer by staatskole of universiteite hul kultuur uitleef nie. Afrikanerkultuur en die Afrikaanse taal word as uitsluitend of eksklusief afgemaak en lei tot georkestreerde pogings om ‘n soort Engelse, kultuurlose openbare gevoel aan elke instelling in Suid-Afrika op te dwing.

Vir hierdie rede is dit belangrik dat Afrikanerinstellings ondersteun en uitgebou moet word. Orania vier eerskomende naweek tydens hul jaarlikse karnaval dié Afrikanergemeenskap se vyf en twintigste verjaardag. Afrikaner Volkseie Sport se prestasie die afgelope kwarteeu moet ook deur elke Afrikaner gevier word. Die totstandkoming van ‘n kultuureie onder een en twintig rugbytoernooi is op beide die sport- en kultureleterrein ‘n mylpaal. Ook hierdie toernooi moet uitgebou word om in die toekoms ander sportsoorte in te sluit.

Daar is tallle voorbeelde in lande soos Kanada, België, Italië, Spanje en Rusland waar diversiteit nie onderdruk word nie, maar waar minderheidsgroepe bemagtig word om deur hul eie instellings hul taal, kultuur en tradisies lewendig te hou.

As Afrikaners moet ons onsself bemagtig met goeie argumente om ons reg tot eie ruimtes, eie instellings en selfs eie sportbyeenkomste te kan bevestig. Daarmee saam moet ons nie net toeskouers bly nie, maar moet ons self betrokke raak met die bou van ons eie opleidingsinstellings, kultuurorganisasies en gemeenskapsruimtes waar Afrikaners met trots hulself kan wees en met trots na buite kan sê: Ons is hier as Afrikaners en ons is hier om te bly!

Is ons/hulle vyandig?

Twee insette tot hierdie inskrywing.

  • Ek lees in bykans elke kritiek op konserwatiewes die een of ander verwysing na die ons/hulle-houding as bewys dat konserwatiewes skoor soek. Spesifiek wys diegene wat reken ons is eerstens Suid-Afrikaners en tweedens Afrikaners dikwels uit hoe die alternatief (Afrikaners in die eerste instansie) noodwendig van die ander inwoners van ons land ‘n soort “ander” maak.

Laat ek dan uit die staanspoor my posisie stel en dan kan die leser die res van die stuk oordeel soos hulle in elk geval gaan doen. Ek glo dat ons/hulle ‘n natuurlike manier is om oor die wêreld te dink en dat verskeie interaksies tussen die “ons” en die “hulle” moontlik is: samewerking, parasitisme, isolasie en vyandskap. Die ons/hulle-denkwyse is nie op sig self opponerend gerig nie.

Ek beplan om vanuit die ons/hulle-denkwyse aan te dui hoe vyandige denke die mins konserwatiewe is.  Ek doen daarmee dan ‘n implisiete oproep om nie vyandskap as verstekposisie ten opsigte van andere in ons land in te neem nie.

 

Die wese van ‘n ons/hulle-denkwyse

Die mens vorm groepe.  As sosiale gediertes is dit ons natuurlike optrede. Die Afrikaner in sy gestalte soos wat Orania se inwoners daaruit sien, reken daar is party mense wat makliker groepe vorm as ander.  Byvoorbeeld:  Ek het nou die dag ‘n MatLab-kursus bygewoon. Daar was seker vyftig mense, waarvan so tien swart was.  Tydens middagete het daardie tien in een groep gestaan.  Verder was daar ‘n groep wat staan en krieket kyk het en ‘n groep wat die ENB-mense bevat het, ‘n groep vegetariërs.  Van hierdie groepe was daar net twee waartussen ‘n mens geredelik gewissel het: die krieketgroep en die vegetariërs.

Ek argumenteer dat die plek waar elkeen van daardie groepe tuisgevoel het, te doen het met die een of ander eienskap wat hulle gemeen het: ras, belangstelling, werkgewer, voedselkeuse. In die voedselkeuse se geval was  dit boonop hoogs korrelerend met geloof, siende dat daar nie ‘n halaal-tafel was nie. As ‘n mens nou die stereotipe hier kan onderstreep, reken ek dít was die rede vir die vloeibaarheid tussen vegetariërs en krieket.

Hierdie dinge het gebeur op ‘n plek waar daar heelwat rede was vir die kursusgangers om buite hierdie groepe te beweeg:  Almal het kom leer hoe om MatLab se risikobestuurstoepassings te gebruik. As jy op soek was na ‘n sin wat jou eerste kontak kon bewerkstellig, kon jy nie ‘n makliker een gekies het nie! Jy weet hierdie mense werk op ‘n soortgelyke veld as jy.  Jy weet hulle het rede om hulle tegniese vaardighede te kom opskerp. Tog het bykans niemand daardie geleentheid aangegryp nie.

Die groepe hierbo genoem het nie gevorm uit een of ander afsku van die ander groepe nie. Dit het positief gevorm: ek beweeg nie wég van mense af omdat hulle anders is as ek nie, ek beweeg ná mense toe omdat ek duidelik kan sien waar ons iets deel.

My hoop (en my oortuiging) is dat Orania nie gevorm het (en aanhou vorm) weens ‘n wegbeweeg van iets af nie, maar eerder ‘n nader beweeg aan iets. Ons beweeg na mense toe wat ‘n taal, kultuur en ‘n klomp gewoontes deel.  Dit is ons wat dink daardie eendersheid is iets wat kosbaar genoeg is om te koester.  Dit is die “ons”.  En as jy nie deel van die “ons” is nie, is jy deel van die “hulle”. Uit die staanspoor is dit nie ‘n negatiewe “hulle” nie.  Ek ontleed dit hieronder.

Verskillende soorte interaksies ontleed

Uit die eerste deel neem ek die ons/hulle-denkwyse as vertrekpunt. Die vraag is nou hoe daardie verhouding lyk.

‘n Groot deel van die verwarring oor Orania gaan rondom die verstaan van selfwerksaamheid as ‘n soort uitsluiting.  Die “hulle” moet op ‘n afstand gehou word.  Dus bestaan Orania mos as wegvlugplek vir mense wat nie vir interaksie met iemand kans sien wat van hulle verskil nie.

Wanneer mense dan met die werklike Orania te doen kry, is daar ‘n paar reaksies tot die realiteit van die idee.

Eerstens is daar diegene wat Orania se karakter wil verander. Daar is sommiges wat raaksien hoe Orania se leierskap nie net ruimte maak vir “ander” nie, maar aktief samewerking met mense buite die “eie” gaan opsoek. Dit verwar iemand wat aangeneem het dis onmoontlik. Ek onthou spesifiek ‘n kommentator wat nie geweet het wat om daarmee te maak nie en vir Carel (iv) Boshoff tot ‘n liberale verklaar het om dit in sy eie kop te laat sin maak!  Volgens die skrywer van daardie berig se opinie was dit die hoogste lof wat hy kon toedeel.

Tweedens is daar ‘n ontkenning van die realiteit dat Orania nie daarop uit is om vyande te maak nie. Die bestaansdoel van Orania is mos om mense uit te sluit en geen optrede wat daarmee in stryd is, word enigsins raakgesien nie.

Derdens is daar ‘n aanklag/hoop dat vriendskappe (soos met Mnyameni) vals is.  Julle gee maar voor, want… (en vul die sin aan soos jy lus kry).

Vierdens is daar sommiges wat diep teleurgesteld is. Party mense het gehoop Orania is ‘n militêre basis vanwaar “ons” “hulle” gaan platskiet. As dit blyk ‘n doodgewone, rustige dorp te wees, voldoen dit nie aan die strydkreet wat hierdie mense graag wil laat opklink nie.

Ek glo die aard van Orania se interaksies met die “ander” van ons land, is gewortel in ‘n beter verstaan van watter interaksies moontlik is.  My beskrywings hieronder volg bykans die vak Biologie se sillabus.  Ek dink die tipes interaksies tussen organismes wat daar beskryf word, is vir interaksies tussen gemeenskappe ook geldig:

  • Mutualisme
  • Kommensalisme
  • Parasitisme
  • Kompetisie

 

Mutualisme is waar beide voordeel trek.

Soos die heuningvoëltjie en die ratel. Hulle lyk en ís niks soos mekaar nie. Hulle wil ook nie die een soos die ander wees nie. Maar die voëltjie het kennis wat die ratel kortkom: waar die heuning is. Die ratel het weer krag en taaiheid wat die voëltjie kortkom. Sonder die heuningvoëltjie, is die ratel se dik pels iets wat hom teen geen by gaan beskerm nie want hy sal nooit die korf kry nie. Sonder die ratel, is die heuningvoëltjie se kennis waardeloos: hy is nie self teen die klomp bye opgewasse nie.

Wanneer verskillende spesies saamwerk, is dit tot almal se voordeel. Almal kry iets te ete.

Op soortgelyke wyse kan gemeenskappe wat niks na mekaar lyk nie en niks na mekaar WIL lyk nie, tog saamwerk vir beter resultate vir almal. Let asseblief daarop dat ek nie hier (of elders) ’n verwysing sal maak na assimilasie nie. Net soos die heuningvoëltjie nie ‘n ratel hoef te wees om met hom saam te werk nie, net so hoef gemeenskappe nie enigiets meer as gemene belang op een veld te hê om saam te span nie.

Dis vir my uiters teleurstellend hoe min bruin mense veg vir Afrikaans by universiteite. Is dit omdat hulle onwelkom voel tussen ‘n klomp wit mense wat (dalk met opset, dalk sonder opset) hulle soos buitestaanders laat voel? Of is dit omdat hulle nie genoeg die belangrikheid van hulle taal of die belangrikheid van tersiêre opleiding vir hulle taal besef nie? Ek weet nie, maar dis ‘n ooglopende geval van die heuningvoëltjie en die ratel wat vir mekaar kyk en besluit het: hierdie ou is te anders as ek. Ek gaan nie met hom saamwerk nie… Dit was vir my vreeslik hartseer om te hoor dat die bruines op die PUK uitgesluit voel deur die kultuur op kampus. Dus was baie van hulle ten gunste van die afskaffing van Afrikaans in die hoop dat ‘n Engelse omgewing meer insluitend sou wees. ‘n Bespreking van die akkuraatheid van so ‘n aanname is ‘n storie vir ‘n ander dag, maar dis jammer dat die wit Afrikaners so goed is daarmee om vriende weg te jaag.

Kommensalisme is waar die een voordeel trek wat nie die ander beïnvloed nie.

Dit is soos die orgideë in ‘n groot boom.  Hulle gebruik die boom bloot om hoog genoeg te kom dat hulle son kan vang.  Dit doen niks aan die boom nie maar vir die epifiete is dit van groot waarde want hulle kan makliker fotosinteer.

Die boom het geen belang daarby om die orgideë te hê of nie.  Maar omdat die orgideë iets te wen het uit die verhouding, is die boom vir hulle baie belangrik.

Orania staan tans in hierdie verhouding tot die res van Suid-Afrika. ‘n Dorp van kort oor die duisend inwoners gaan nie aan ‘n land met oor die 50 miljoen inwoners veel verskil maak nie, maar die optrede van daardie land gaan die dorp vir seker raak.  Die ora is direk aan die rand gekoppel vir ‘n eenvoudige voorbeeld.

Parasitisme is waar die een ten koste van die ander bevoordeel word.

‘n Belangrike punt hier is dat hierdie verhouding op die oog af tussen entiteite nét soos parasitisme kan lyk.  Die lantana wat teen bome oprank, kry dieselfde voordeel uit die boom uit as wat die orgideë doen: hoogte, stewigheid, minder diere wat hom vreet.  Maar die lantana wat die boom dooddruk, het op die boom totaal ‘n ander impak as plante wat hom net vir hoogte gebruik.

Daar is tans ‘n groot en moedswillige poging om enige mens met ‘n wit wel soos hierdie parasiete te laat lyk. Dit is dan ook redelik maklik om dit te doen want wat was kolonialisme dan anders? Dit is een land wat ‘n ander se hulpbronne tot sy eie voordeel inspan of daardie hulpbronne nou gewasse, of minerale of mense is.

Die fyner nuanses sou hierdie selfde argument voer vanuit ‘n Marxistiese klasse-oogpunt. Daar is die elite, die middelklas en die werkersklas en die werkersklas wat só uitgebuit is, het daarom ‘n reg tot die welvaart van die ander. Hulle moet net reg georganiseer word.  Uiteindelik lyk die Suid-Afrikaanse demografiese welvaartverdeling steeds na ‘n ryk wit mens en ‘n arm swarte.

Vandaar dan die geldigheid van die argument.

Daar is egter ‘n byproduk tot die argument wat selde verreken word.  ‘n Welvaartstaat, waar ‘n derde die ander twee derdes dra, is dan ook ‘n soort parasitisme. As twee vyfdes van my inkomste vir belasting gaan en daardie belasting bloot vir die onderhoud van behoeftiges gebruik word, is dit mos presies wat parasitisme is.   Dit is die keer egter geregverdig vanuit ‘n oogpunt van die “onregte” van die verlede.

Ek besef dat ek nuwe paaie en ‘n Gautrein ook aan my belasting te danke het.  So, bogenoemde is natuurlik ‘n oordrywing, maar die geldigheid van my punt gaan nie daarmee verlore nie.

Kompetisie is waar een entiteit beter wil presteer as ‘n ander.

Die springbok en die blesbok is kompetisie. Hulle vreet dieselfde gras en wat die een vreet, is nie beskikbaar vir die ander nie.

Maar let tog daarop dat dit selfs in hierdie geval nie noodwendig beteken die een hoef die ander skade te berokken nie. Eers wanneer die weiding min raak, maak hierdie kompetisie regtig saak.

As jy op die koerante af probeer vasstel wat in die wêreld aangaan, sal jy elke dag dink die weiding is nou op sy laagste vlakke ooit. Wag, nee, nóú is dit die minste. Niemand kon glo dit gaan nóg erger raak nie en toe gebeur dit.  Dit is dié dat ’n  mens maar met ‘n knippie sout moet neem hoe aaklig dit nou al weer gaan.

Die ongeluk van kompetisie is dat die een wat in die minderheid is, geneig is om die uiteindelike stryd te verloor.  As 1 in 10 oorleef en daar is 80 van die een en 20 van die ander, gaan daar waarskynlik 8 en 2 oorbly.  Tussen 8 is ‘n broeipaar veel meer waarskynlik…

Die uitsondering op hierdie reël  is waar die een spesie alternatiewe voeding kan kry om hom deur die maer jare te dra. ‘n “Boer maak ‘n plan” durf dus nie bloot tot ‘n slagspreuk te verval nie.

Enigeen wat al die spel Risk gespeel het, sal weet dat as die een 80 mannetjies en die ander 20 het, die een met 80 tussen 50 en 70 gaan oorhou as die geveg verby is.  Dis daarom dat minderheidsgroepe ook maar uit hulle pad uit moet gaan om seker te maak dat hierdie geveg nie plaasvind nie.  Dis nie lafhartig nie.  Om die teendeel te doen, om ‘n geveg te gaan soek wat kon gebly het, is net dom.

Hierdie les is een wat diegene wat hulleself aan standbeelde gaan vasketting vinnig moet leer.

Slotopmerkings

Die konserwatiewe agenda is een van bewaring.  Dit gaan daaroor om bereid te wees om aan ‘n goeie idee te skaaf om dit te laat oorleef.

Die idees hierbo beskryf hoedat ons/hulle natuurlik gebeur. Dit wys ook hoe die natuur baie vorme van interaksies tussen die “ons” en die “hulle” voorsien. Enige een wat reken dat die blote erkenning dat daar ‘n “ons” en ‘n “hulle”  terselfdertyd vyandskap daarstel, het die spoor verloor.  Eweneens beteken die verskillende moontlikhede dat daar in interaksie met ‘n ander groep altyd meer as een soort ooreenkoms moontlik is.   Hiervan is mutualisme die beste.  Dit is die beste om met almal, van Tirool tot Mnyameni, wat wil vriendskappe smee, daardie samewerking te hê.

As ons nie kan saamwerk nie, wil ‘n mens minstens ‘n situasie onderhou waar kommensalisties omgegaan kan word met mekaar.  Soms beteken dit om te sluk aan beskrywings oor Orania soos “laat hulle daar in hulle eie hoekie sit en vergaan”.  Ons weet dat hierdie hoekie nie aan die vergaan is nie, hy bloei soos blomme, nie soos wonde nie.  Om gelos te word om jou eie ding te doen oor jy bejammer moet word, is immers beter as om ‘n vyand te maak.

Parasitisme is onplesierig. Niemand wil voel hy dra die res wat nie ‘n bydrae maak nie.  Om egter tot vyandige gesindheid oor te gaan, is tot almal se nadeel en in elk geval van ‘n minderheidsgroep, veral jy self.

Kom ons wees konserwatief.  Kom ons bewaar wat ons het, al moet dit dalk vorentoe anders daar uitsien.

Naskrif

Ek besef dat die analogie van verskillende spesies vir verskillende groepe uit verband geruk kan word.  Hier word geensins aangevoer dat verskillende soorte rasse tot verskillende spesies behoort nie, nes die pugsterriër en die foksterriër nie verskillende spesies is nie.

So is daar nog ‘n moontlikheid wat glad nie bespreek word nie: dat die twee groepe wedersyds niks met mekaar te doen het nie.  Hierdie posisie moet nie met vyandigheid verwar word nie. Dis ‘n opsie dat elkeen bloot sy eie bevorder en die ander gun om sy eie te bevorder.  Dis seker maar ‘n biologiese interaksie wat nie interessant genoeg was om vir skoolkinders te leer nie.

Laastens:  As uitwoner gee ek geensins voor om namens Orania te praat nie. Dit is net my perspektief op hoe die pad vorentoe gebaan moet word.

‘n Stad hoef nie net ‘n droom te wees nie

IMG_2828Sedert die Orania Beweging ‘n tyd gelede ‘n strategiese besluit geneem het om die ontwikkeling van Orania tot ‘n stad te prioritiseer, het heelwat interessante gesprekke plaasgevind en inligting tot ons beskikking gekom wat ons help fokus op die hantering van struikelblokke in die proses van stadsbou.

Uitdagings waarvan ons goed bewus is, is ons afgeleë ligging, ons klimaat, die beperkte ekonomiese aktiwiteite in ons omgewing en die tekort aan uitgebreide infrastruktuur wat snelle ontwikkeling oor ‘n kort periode moontlik kan maak. Die tekort aan kapitaal en basiese dienste soos mediese dienste wat nog nie volledig gelewer word nie, staan ook tans in die pad van stadsbou in Orania.

Ons sterkpunte is ons duidelike visie en droom, asook sterk instellings wat goeie dienste lewer. Ons mense, wat inwoners en uitwoners insluit, is van ons beste bates. Ons droom van Afrikanerselfbeskikking help ons om te fokus en betrek baie van ons mense deur ‘n emosionele band. Orania se ekonomie het die afgelope paar jaar goed gediversifiseer en meer en meer werksgeleenthede word geskep. Vaardigheidsvlakke verbeter toenemend, hoewel vanaf ‘n lae basis, en byna alle werk wat in Orania gedoen moet word, kan vandag deur inwoners gedoen word. ‘n Goeie fondament is geskep.

Om Orania in ‘n stad te omskep moet ons eerstens mooi verstaan wat met ‘n stad bedoel word. In Suid-Afrika koppel ons te dikwels die woord “stad” aan ‘n groot metropool met etlike miljoene mense. Stede in Suid-Afrika, soos in die VSA, is oor groot gebiede uitgelê en die werklike, klassieke stadsgevoel is op baie min plekke sigbaar of eerder ervaarbaar. Wanneer ons dus van ‘n stad praat, praat ons van ‘n klassieke Europese stad en nie ‘n megastad nie.

So ‘n stad kan 10 000 inwoners hê, maar hopelik 50 000, of dalk selfs eendag 200 000. Die stad funksioneer nie geïsoleerd nie, maar het dikwels gebiede met kleiner dorpies en landbougrond om hom, wat sterk afhanklik is van produkte en dienste wat in die stad gelewer word, te ondersteun. Die stad moet ‘n universiteit en ‘n sterk kultuursentrum waar kuns en kultuur bewaar en beoefen word, hê. Die stad moet mens- eerder as motorvriendelik wees en bewoning moet met sosiale areas vermeng word. Die stad moenie ‘n dooie sentrum wees waar mense bedags werk nie. Daar moet ook nie uitbreide voorstede wees waar inwoners saans wegbreek nie.

Die vraag is dus of ons daarin gaan slaag om Orania in so ‘n stad te omskep. Tydens ‘n onlangse besoek aan Nederland het ons die stad Dokkum in Friesland besoek. Dokkum is in een van die mees afgeleë dele van Nederland. Die stad (hul inwoners aanvaar net die term stad!) het 12 600 inwoners en word omring deur plase en enkele klein dorpies met kwynende  geleë. Die afgeleë dele van Nederland verloor steeds voortdurend inwoners na die Randstad, die gebied waar al die groot stede is. In Dokkum is dit egter anders. Hier is huispryse hoog omdat daar ‘n groot vraag na eiendom bestaan.

Die stad het 190 winkels en verskeie suksesvolle klein industrieë. Hulle vergelyk ekonomies eintlik met ‘n stad van 20 000 tot 30 000 inwoners. Daar is goeie skole, die kleinste (dog baie goeie) hospitaal in Nederland, pragtige openbare ruimtes en goeie dienslewering. Mense wil in Dokkum woon en ander in ‘n groot radius om die stad wil daar gaan sake doen. Met 12 600 inwoners is Dokkum ook ‘n goed funksionerende stad.

Natuurlik kan daar geen direkte vergelyking tussen ‘n stadjie in die noorde van Nederland en Orania in Suid-Afrika getref word nie. Daar is egter baie lesse te leer uit hierdie en talle ander suksesvolle klein stede in Europa en die eerste les is dat dit moontlik is. Orania kan ‘n stad word en dit hoef nie eers oor 50 of 100 jaar te gebeur nie. Ons wil definitief nie by 12 600 inwoners eindig nie en ons droom is eintlik ook oor meer as net ‘n stad.

Maar dalk is ‘n droom om Orania binne 5 jaar, of dalk eerder 10 jaar, in ‘n klein Dokkum te omskep glad nie ‘n slegte droom nie.